Κάθε Μεγάλη Τετάρτη ἀπόγευμα τελοῦμε τὸ μυστήριο τοῦ Εὐχελαίου
Τὸ
Εὐχέλαιο ἢ Ἅγιο Ἔλαιο εἶναι τὸ τελευταῖο μυστήριο καὶ εἶναι καὶ αὐτὸ
θεοσύστατο, γιὰ τὸ ὁποῖο ὑπάρχει στὴν Ἁγία Γραφὴ σαφὴς παραγγελία τοῦ
ἁγίου ἀποστόλου Ἰακώβου τοῦ Ἀδελφοθέου νὰ γίνεται. Ὑπάρχουν καὶ στὴν
Ἱερὴ Παράδοση μαρτυρίες, ὅτι ἀνέκαθεν γινόταν ὡς μυστήριο τῆς Ἐκκλησίας.
Ἡ παραγγελία καὶ σύσταση τοῦ Ἀδελφοθέου εἶναι αὐτή: “ἀσθενεῖ τὶς ἐν
ὑμίν; προσκαλεσάσθω τοὺς πρεσβυτέρους τῆς ἐκκλησίας, καὶ προσευξάσθωσαν
ἐπ’ αὐτὸν ἀλείψαντες αὐτὸν ἐλαίω ἐν τῷ ὀνόματι τοῦ Κυρίου· καὶ ἡ εὐχὴ
τῆς πίστεως σώσει τὸν κάμνοντα (τὸν ἄρρωστο δηλαδή), καὶ ἐγερεῖ αὐτὸν ὁ
Κύριος· κὰν ἁμαρτίας ἢ πεποιηκῶς, ἀφεθήσεται αὐτῷ.” (Ἰακ. ε’ 14-15). Ἀπὸ
τὴν Ἱερὴ Παράδοση ἔχουμε μαρτυρίες τοῦ Ὠριγένη καὶ τοῦ ἁγίου
Χρυσοστόμου, οἱ ὁποῖοι ἀναφέρουν, ὅτι τὸ μυστήριο αὐτὸ γινόταν καὶ ἡ
χρίση μὲ ἅγιο ἔλαιο τῶν ἀσθενῶν μάλιστα λάμβανε χώρα συνδυασμένη μὲ
μετάνοια καὶ ἐξομολόγηση.
Ἀπὸ
αὐτὰ φαίνεται καὶ ποιὸς εἶναι ὁ ἱερὸς σκοπὸς τοῦ μυστηρίου αὐτοῦ.
Πρῶτον, ἡ σωματικὴ θεραπεία καὶ ἴαση τοῦ ἀσθενῆ· “καὶ ἡ εὐχὴ τῆς πίστεως
σώσει τὸν κάμνοντα, καὶ ἐγερεῖ αὐτὸν ὁ Κύριος”, λέει ὁ θεῖος Ἰάκωβος.
Καὶ δεύτερον, ἡ συγχώρηση τῶν ἁμαρτιῶν του, ἀφοῦ βέβαια γίνεται καὶ
ἐξομολόγηση μαζὶ μὲ τὸ εὐχέλαιο. Εἶναι ἀναγκαία καὶ ἐδῶ ἡ ἐξομολόγηση
τοῦ ἀρρώστου, ἀλλὰ καὶ τῶν οἰκείων του ἀκόμη
ποὺ κάνουν τὸ Εὐχέλαιο γιὰ τὴν ἴαση καὶ θεραπεία του, διότι εἶναι πιθανὸ
νὰ ἔχει ὑποπέσει σὲ ἁμαρτήματα ὁ ἀσθενὴς καὶ αὐτὲς οἱ ἁμαρτίες του νὰ
στέκουν ἀφορμὴ καὶ αἰτία τῆς ἀσθένειάς του. Πρέπει λοιπὸν νὰ φύγει ἡ
αἰτία τῆς ἀσθένειας, γιὰ νὰ ἐπέλθει καὶ μὲ τὴ χάρη τοῦ Εὐχελαίου ἡ
θεραπεία ἀπὸ τὴν ἀσθένεια. Ἀλλὰ καὶ τῶν οἰκείων καὶ συγγενῶν του εἶναι
πρὸς αὐτὸ ἀναγκαία ἡ ἐξομολόγηση, διότι χρειάζεται καὶ αὐτοὶ ποὺ ζητοῦν
τὴ θεραπεία τοῦ ἀρρώστου τους νὰ εἶναι μετανοημένοι καὶ ἐξομολογημένοι.
Τότε πιάνει καὶ ὁ λόγος τοῦ Ἀποστόλου ποὺ λέει· “κὰν ἁμαρτίας ἢ
πεποιηκῶς, ἀφεθήσεται αὐτώ”, πάλι κατὰ τὸ λόγο τοῦ Ἰακώβου. Λέει καὶ μία
εὐχὴ τοῦ ἱεροῦ μυστηρίου· “Πάτερ ἅγιε, ἰατρὲ τῶν ψυχῶν καὶ τῶν σωμάτων,
ὁ πέμψας τὸν μονογενῆ σου Υἱόν, τὸν Κύριον ἠμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, πάσαν
νόσον ἰώμενον καὶ ἐκ θανάτου λυτρούμενον, ἴασαι καὶ τὸν δοῦλον σου
(τοῦτον) ἐκ τῆς περιεχούσης αὐτὸν σωματικῆς καὶ ψυχικῆς ἀσθενείας, καὶ
ζωοποίησον αὐτὸν διὰ τῆς χάριτος τοῦ Χριστοῦ σού”.
Στὸ
μυστήριο τοῦ Εὐχελαίου τὰ ὁρατὰ στοιχεῖα εἶναι τὸ λάδι, ἡ εὐχὴ τῆς
Ἐκκλησίας καὶ ἡ σταυροειδὴς χρίση τοῦ ἀσθενοῦς μὲ τὸ ἅγιο ἔλαιο. Ἀόρατο
δὲ ἡ ἀόρατη θεία Χάρη, ἡ ὁποία καὶ τὸν ἀσθενῆ θεραπεύει, ἂν αὐτὸ εἶναι
τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, καὶ τὴν ἄφεση ἁμαρτιῶν χορηγεῖ μὲ τὴν προϋπόθεση ποὺ
ἀναφέραμε, τῆς μετάνοιας καὶ ἐξομολόγησης. Πρὸς διασαφήνιση αὐτοῦ λέει
καὶ ἡ Ὀρθόδοξη ὁμολογία τοῦ Μογίλα, ὅτι “καλὸν καὶ πάντοτε ἡ θεραπεία
τοῦ σώματος νὰ μὴ γίνεται, ἀλλ’ ἡ ἄφεσις τῶν ἁμαρτιῶν τῆς ψυχῆς πάντοτε
εἰς τὸν μετανοοῦντα ἀκολουθεί”.
Οἱ
Λατίνοι τὸ μυστήριο τοῦ Εὐχελαίου τὸ κάνουν μόνο σὲ ὅσους εἶναι βαριὰ
ἀσθενεῖς καὶ ἑτοιμοθάνατοι. Ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι τὸ κάνουμε πάντοτε, καὶ
σὲ ἐλαφρὲς ἀκόμη ἀσθένειες, καὶ μάλιστα τὴ Μεγάλη Τετάρτη τὸ ἀπόγευμα
γιὰ ὅλους τούς πιστούς, ἀσθενεῖς καὶ ὑγιεῖς, καὶ ὅλοι χριόμαστε ἀπὸ τοὺς
ἱερεῖς μας μὲ τὸ ἅγιο ἔλαιο “εἰς ἴασιν ψυχῆς καὶ σώματος”. Ἀλλὰ καὶ
τότε προαιρετικὸ εἶναι τὸ μυστήριο καὶ ὄχι ὑποχρεωτικό. Δηλαδὴ μετέχει
σὲ αὐτὸ ὅποιος θέλει καὶ αἰσθάνεται τὴν ἀνάγκη. Καλὸ ὅμως εἶναι ὅλοι νὰ
μετέχουμε καὶ ὅλοι νὰ παίρνουμε τὴν ἁγία χρίση, διότι μυστήριο τῆς ἁγίας
μας Ἐκκλησίας εἶναι καὶ πάντοτε ὠφέλεια προξενεῖ στὸν πιστὸ καὶ εὐλαβῆ
Χριστιανό. Ἰδιαιτέρως τὸ κάνουμε τὸ μυστήριο τοῦ Εὐχελαίου σὲ ὅσους
ψυχορραγοῦν καὶ ἀντιμετωπίζουν τὸ θάνατο, γιὰ νὰ ἐνισχυθεῖ ἡ ψυχὴ στὸν
τελευταῖο κατὰ τοῦ θανάτου ἀγώνα της.