μελέτη στό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα
Κάθε ἕνας ἀπό ἐμᾶς ἔχει ἕνα σταυρό. Αὐτό μπορεῖ νά εἶναι μία ἀσθένεια, μία οἰκογενειακή δυσκολία, ἕνα παιδί στἀ ναρκωτικά. Ὁ Χριστός μᾶς προτρέπει νά σηκώσουμε αὐτόν τόν σταυρό καί νά τόν ἀκολουθήσουμε. Τό ὄνομα χριστιανός σημαίνει ὅτι εἴμαστε τοῦ Χριστοῦ. Γιά νά εἴμαστε μαθητές του ὅμως καί ὄχι ἁπλοί ὁπαδοί πρέπει νά ἔχουμε ἀποφασίσει μέσα στήν καρδιά μας ὅτι ὁ Χριστός εἶναι ἡ πρώτη ἀγάπη, τό μέγιστο ἀγαθό στήν ψυχή μας. Ὁ ἴδιος εἶπε ὅτι ἐάν ἀγαπᾶς πατέρα ἤ μητέρα ἤ ἀδελφούς περισσότερο ἀπό ἐμένα δέν μοῦ εἶσαι ἄξιος. Αυτό σημαίνει ὅτι ὁ Κύριος δέν θέλει ἕνα κομμάτι τοῦ ἑαυτοῦ μας μόνο, μᾶς θέλει ὅλους. Δέν μπορεῖς νά δουλεύεις σέ δύο κυρίους, συνεχίζει, τό Θεό καί τόν Μαμωνᾶ. Στόν ἕνα θά προσκολληθεῖς καί τόν ἄλλο θά τόν ἀρνηθεῖς. Προκειμένου νά εἶσαι τοῦ Χριστοῦ ὀφείλεις νά κάνεις ὁρισμένες ἐπιλογές στήν καρδιά σου καί νά ἄρεις τόν σταυρό σου.
Αὐτό πού χαρακτηρίζει τήν περίοδο αὐτή, ἀλλά καί τή ζωή μας γενικά, εἶναι κατά τούς θείους Πατέρες ἡ «χαρμολύπη». Μία θλίψη ὄμως ὄχι ἀτομοκεντρική οὔτε στά ὅρια τῆς ἀπόγνωσης. Εἶναι ἕνας σταυρός πού προηγεῖται τῆς Ἀνάστασης τοῦ Κυρίου καί γι’ αὐτό στό βάθος τοῦ εἶναι μας φλογίζει ἡ χαρά τῆς Ἀνάστασης, μιά κρυφή πληροφορία ὅτι ὁ σταυρός μας δέν μᾶς συντρίβει, ἀλλά εἶναι ἡ τιμητική προσφορά ἀγάπης μας πρός ἐκεῖνον, τοῦ ὁποίου ὁ Σταυρός μᾶς ἔσωσε.
Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ἀναφέρει: «ἐν ἐμοί ὁ κόσμος ἐσταύρωται κἀγώ διά τόν κόσμον». Στόν κόσμο συγκρούονται δύο πνεύματα: Τό κοσμικό πνεῦμα καί αὐτό τῆς Ἐκκλησίας. Ὁ Κύριος εἶπε: «μήν ἀμφιβάλετε, ἐάν ἐμένα ἐδίωξαν καί σᾶς θά σᾶς διώξουν. Ἐγώ σᾶς διάλεξα ἐπειδή δέν ἀνήκετε στόν κόσμο, ἀλλά ἔχετε θάρρος ἐγώ ἐνίκησα τόν κόσμο». Ἐπειδή τό «πολίτευμα ἡμῶν ἐν τοῖς οὐρανοῖς» ὑπάρχει, ἡ συμπεριφορά μας καθορίζεται ἀπό τίς ἐπιλογές μας. Αὐτό πού γιά τόν κόσμο εἶναι σταυρός εἶναι στήν οὐσία ἡ σαρκωμένη ὀρθοδοξία μας, πού γνωρίζει νά ὑπομένει καί νά ἐλπίζει. Εἶναι ἐπειδή στό κέντρο τῆς ὕπαρξῆς μας βρίσκεται ὁ Παντοδύναμος Θεός, πού θέλησε νά πορευθεῖ σ’αὐτή τήν γῆ μέσα σέ ἑκούσια φτώχεια, μέ τήν ἀκακία τοῦ ἀρνίου. Ὁ χριστιανός πού τόν ἀκολουθεῖ πορεύεται μέσα ἀπό θλίψεις καί πειρασμούς πού συγκροτοῦν τόν σταυρό του ἀλλά ἡ ἀναστάσιμη χαρά φωτίζει τά βήματά του καί προσπερνᾶ τίς δυσκολίες.
Προϋπόθεση γιά τά παραπάνω εἶναι νά ἀπαρνηθεῖ κανείς τόν ἑαυτό του. Πῶς θά γίνει αὐτό; Συμβαίνει ὅταν πάψει πλέον ἡ ζωή μας νά εἶναι ἐγωκεντρική καί γίνει χριστοκεντρική. Αὐτός εἶναι ὁ σωστός προσανατολισμός τῆς ψυχῆς μας: ἡ παραδοχή ὅτι ὁ Χριστός εἶναι τό κέντρο τοῦ κόσμου καί ἐμεῖς εἴμαστε κάπου στήν περιφέρεια. Αὐτό ταπεινώνει τό φρόνημά μας καί ἡ ταπείνωση ἐπιτρέπει στήν χάρη τοῦ Θεοῦ νά ἐνεργήσει ἐπάνω μας. Ἡ ζωή μας εἶναι μία πορεία ἀπό τήν ἀνασφάλεια καί τόν ἐγωκεντρισμό πρός τήν Σταυροαναστάσιμη ἐλπίδα καί τήν ἀγάπη. Ὅταν κανείς ἀπαρνηθεῖ τόν ἑαυτό του, δηλαδή ἐνηλικιωθεῖ πνευματικά καί ἀπό τό «ἐγώ» πάει στό «ἐμεῖς», τότε θεωρεῖ τόν σταυρό του μία μικρή συνεισφορά σέ ὅλο τόν κόσμο, δέν τόν νοιάζει ἡ προσωπική θλίψη, γιατί ὑπομένει γιά τό ὄνομα τοῦ Χριστοῦ καί ἡ ὑπομονή του ὠφελεῖ ὅλη τήν ἀνθρωπότητα. Ὁ Σταυρός τοῦ Χριστοῦ ὑπῆρξε ἡ αἰτία τῆς σωτηρίας μας καί ὁ μικρός καθημερινός σταυρός τοῦ καθενός μας γίνεται ἐλαφρότερος ἐξ αἰτίας τοῦ Σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ, ἡ ἐν Χριστῶ ὑπομονή μας ὅμως βοηθᾶ μυστικά ὅλο τό ἀνθρώπινο γένος. Ὅπως ἀναφέρει ὁ π. Ἀλέξανδρος Σμέμαν «δέν μποροῦμε νά σηκώσουμε τόν σταυρό μας καί νά ἀκολουθήσουμε τόν Χριστό ἄν δέν ἀτενίζουμε τό Σταυρό πού Ἐκεῖνος σήκωσε γιά νά μᾶς σώσει. Ὁ δικός του Σταυρός καί ὄχι ὁ δικός μας εἶναι ἐκεῖνος πού μᾶς σώζει .Ὁ δικός του Σταυρός εἶναι πού δίνει νόημα ἀλλά καί δύναμη στους ἄλλους (σταυρούς)». Ὅπως ἀναφέρει τό συναξάρι τῆς σημερινῆς Κυριακῆς: «Ἐπειδή ὁ Σταυρός λέγεται Ξύλον Ζωῆς καί εἶναι ἐκεῖνο τό ξύλο πού φυτεύθηκε στό Παράδεισο, γι αὐτό καί οἱ θεῖοι Πατέρες τοποθέτησαν τοῦτο στό μέσον τῆς Σαρακοστῆς, γιά νά μᾶς θυμίζει τοῦ Ἀδάμ τήν εὐδαιμονία καί τήν πτώση του ἀπό αὐτή∙ νά μᾶς θυμίζει ὅτι μέ τή συμμετοχή μας στό παρόν Ξύλο δέν πεθαίνουμε πιά ἀλλά ζωογονούμαστε».
Μετά τήν σημερινή Κυριακή ἡ προσοχή φεύγει ἀπό τόν προσωπικό μας ἀγώνα τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς καί περνᾶ στό πρόσωπο τοῦ Κυρίου. Τήν ἐπόμενη Κυριακή θά ἀκούσουμε «ὁ Υἱός τοῦ ἀνθρώπου παραδίδοται εἰς χείρας ἀνθρώπων…». Ἄς τρέξουμε νά καθάρουμε τους ἑαυτούς μας μέ μετάνοια καί νηστεία, νά σηκώσουμε ταπεινά τούς σταυρούς μας καί νά ἀκολουθήσουμε τόν ἀγαπητό τῶν ἀγαπητῶν στήν ἑκούσια Σταυρωση ἀλλά καί τήν Ἀνάσταση.