Γνωρίζετε ἀσφαλῶς τήν ἐκτίμηση πού ἔχω στό πρόσωπο τοῦ ἁγίου Γέροντα π. Ἐφραίμ. Στήν Ἀριζόνα φέτος κάθε μεσημέρι μετά τό φαγητό καί πρίν πιάσει τό μεροκάματό του, στίς 1 μ.μ., πρίν νά ἀρχίσει τήν ἱερά ἐξομολόγηση, ἐρχόταν στό σπιτάκι τό ἱερατικό ὅπου καί φιλοξενούμην.
Ἔτυχα δεσποτικῆς ἀρχοντικῆς φιλοξενίας. Εἶχα σημειώσει πολλά νά τοῦ ἐξομολογηθῶ μιά καί ἄρχισε ἡ τελευταία «δεκαετία» τῆς ζωῆς μου μετά τίς ἑπτά πρῶτες δεκαετίες πού πέρασαν, ὅπως ξέρετε, χωρίς πνευματικούς καρπούς. Τόν παρακάλεσα νά εὔχεται νά μή φύγω μέ τελείως ἄδεια χέρια, ξερή καρδιά, νοῦ διασπασμένο, ἀνυπάκουο.
Δέν προλάβαινα νά ὁλοκληρώσω τήν οἰκτρά ἐξομολόγησή μου καί παρενέβαινε διακριτικά καί ἀπέμασσε, ἀπορροφοῦσε τόν ψυχικό κάματο, τήν ἐκ τῆς ὑπερηφανείας δεινή πολυχρόνια ταλαιπωρία μου. Ἀνάλαφρος ὁ ἅγιος Γέροντας ἔπαιρνε τά σκουπίδια καί ἀμέσως μέ τό ζέον χάρισμα τοῦ πνευματικοῦ δέν ἄφηνε τίποτα ἔξω ἀπό τήν πυρά τῆς θείας Χάριτος, πού διαχειρίζεται διακριτικότατα, ἔτσι ὥστε νά μή μένουν ριζίδια, ὑπολείμματα ρυπαρά στήν ψυχή. Χωρίς τά ζιζάνια τῶν μικροτήτων καί τῶν κακιῶν, ἀνθοῦν οἱ ἐν Χριστῷ ἀρετές μέ κορυφαία τή βασιλίδα τῶν ἀρετῶν, τήν ἀγάπη στό Χριστό καί στόν ἄνθρωπο. Ἐκτός τῶν καθαρά προσωπικῶν περί τήν ἱερά ἐξομολόγηση τόν ρώτησα γιά τήν παροῦσα κατάσταση. Μέ ρωτοῦσε καί αὐτός σχετικά. Δέν μοῦ εἶπε κάτι ἀποκαλυπτικό.
Ὅμως τόνισε μέ ἔμφαση τά παρακάτω:
1. Νά συνιστᾶτε σέ ὅλους καθαρή ἐξομολόγηση. Νά μήν ἀφήνουμε ἀνεξομολόγητες παλιές ἤ πρόσφατες σοβαρές ἁμαρτίες. Θά τίς βρίσκουμε πάντοτε μπροστά μας. Δύο σοβαρά ἐπίπεδα πτώσεων εἶναι οἱ σαρκικές ἁμαρτίες καί οἱ ἀνθρώπινες σχέσεις. Ἰδιαίτερα ὅ,τι σχετίζεται μέ τά σαρκικά πάθη, μικρά, μεγάλα, σοβαρά ἤ κάποια πού δέν τούς δίνουμε καί πολλή σημασία, λόγῳ πλύσης ἐγκεφάλου καί συνειδήσεως ἀπό τήν τηλεόραση καί ἀπό τό διαδίκτυο, πρέπει νά καθαρίζονται ἀπό τήν ψυχή. Διαφορετικά λιμνάζει τό κακό καί μάλιστα πολλαπλασιάζεται ἐντός τῆς ψυχῆς, ὅπως ἐπικίνδυνα πολλαπλασιάζονται τά μικρόβια στίς ἑστίες μολύνσεως. Ὑποφέρει καί ἀρρωσταίνει καί σωματικά ὁ ἴδιος ὁ ἄνθρωπος, ἀλλά καί μεταφέρει κατά ἕνα μυστικό, ἀθέατο τρόπο τήν πνευματική του νόσο καί στό περιβάλλον του καί δή στά καθαρά μικρά παιδιά. Τά μικρά ἀπορροφοῦν ἀμέσως τό καλό, τό εὔκρατο κλῖμα ἤ τό κακό πού κρύβεται μέσα στίς ψυχές τῶν μεγαλυτέρων. Τά μικρόβια κυκλοφοροῦν χωρίς νά τά βλέπουμε. Σχεδόν ὅλες οἱ ψυχολογικές καί πολλές σωματικές ἀρρώστιες τῶν παιδιῶν ὀφείλονται στίς κρυφές ἁμαρτίες, τίς ἀνεξομολόγητες τῶν γονέων. Ἡ καθαρή ἐξομολόγηση φέρνει τήν ἴαση καί στούς γονεῖς καί στά τέκνα τους, σωματική καί ψυχική.
Καί στίς ἀνθρώπινες σχέσεις ὁ ἀτομισμός καί ἡ φιλαυτία μολύνουν τό νοῦ τῶν ἀνθρώπων, δέν θέλουν νά ὑπομένουν, τσακίζουν τούς γάμους, τίς συγγένειες, τίς συνεργασίες καί ἀκυρώνουν τή συνεργασία μέ τό Θεό. Ἀποτέλεσμα τό κατρακύλισμα τῶν ἡμερῶν μας, ἡ κρίση, οἱ αὐτοκτονίες, ὁ πολύς χῶρος πού οἰκειοθελῶς δώσαμε καί δίνουμε στόν πονηρό νά μᾶς ἀνακατεύει καί νά ἐφευρίσκει μηχανές μόνιμης ἐγκατάστασης στίς ψυχές μας, στίς οἰκογένειές μας, στά σχολεῖα μας, στούς χώρους ψυχαγωγίας, ψυχοκτονίας, στίς συνεργασίες μας, στούς κυβερνητικούς χώρους.
Ἡ καθαρή ἐξομολόγηση θά φέρει εἰρήνη καί χαρά μέσα μας καί γύρω μας. Τρανή ἀπόδειξη τό ἀνθρώπινο καί θεανθρώπινο εὔκρατο κλῖμα πού ἐπικρατεῖ στά μοναστήρια ἀνδρικά καί γυναικεῖα καί στά πνευματικά τέκνα τοῦ Γέροντα.
2. Εἶναι ἐπείγουσα ἀνάγκη νά πετάξουμε τίς μάσκες, τά προσωπεῖα. Νά γίνουμε ἁπλοῖ ὅλοι μας, γιά νά μποροῦμε νά ἁπλώσουμε χεῖρα βοηθείας χωρίς νά παρεξηγηθοῦμε, χωρίς νά δημιουργήσουμε προβλήματα, ἀλλά νά βοηθήσουμε ἀληθινά καί διακριτικά ὁ ἕνας τόν ἄλλο. Νά ἀφήσουμε κατά μέρος τίς κουτοειρωνίες, τά πειράγματα, τίς ἐξυπνάδες καί νά χρησιμοποιήσουμε ὅ,τι καλό, ὅ,τι τάλαντο μᾶς ἔδωσε στόν καθένα ὁ Θεός γιά τό καλό ὅλων. Ἁπλῆ, ἄδολη ἀγάπη…
Ἀδέλφια πού ἔχουν χρόνια νά μιληθοῦν, θά πρέπει νά δώσουν τά χέρια, γιά νά γκρεμισθοῦν τά κάστρα τοῦ διαβόλου πού ὕψωσε γύρω ἀπό τήν καρδιά τους. Ἡ χαρά καί ἡ εὐλογία τοῦ Θεοῦ θά ἀνθεῖ καί στούς ἀντιπάλους, ἀλλά καί σέ ὅλο τόν περιβάλλοντα χῶρο. Τό περιβάλλον δέν πρόκειται νά σωθεῖ διαφορετικά, παρά μόνο μέ τήν εἰς ἀλλήλους ἀγάπη. Ἀπό τούς ἀνθρώπους ἁπλώνεται σ’ ὅλη τή φύση.
Ἡ Ἀριζόνα ἀποτελεῖ τρανή ἀπόδειξη τῶν συμβουλῶν τοῦ ἁγίου Γέροντα. Πῶς κατάφερε ὁ ἅγιος Γέροντας νά μεταβάλει τήν ἔρημο σέ ὄαση; Πρῶτα μέ τήν πολυχρόνια σκληρή ὑπακοή στό Γέροντά του. Ὑπακοή τυφλή, ἀπόλυτη, μέ ἀγάπη καί μέ ἐπίγνωση, ὅτι ἔτσι νεκρώνεται ὁριστικά ὁ παλαιός ἄνθρωπος καί ἀναγεννᾶται ὁ νέος, ὁ ἐν Χριστῷ, ὁ δημιουργικός. Καί πρίν ἀπό τήν Ἀριζόνα, ἡ ἱερά μονή Φιλοθέου ἦταν πόλος ἕλξης πολλῶν νέων μοναχῶν. Πόσα ἄλλα μοναστήρια ἐπανδρώθηκαν μέ ἐφεδρεῖες τοῦ Γέροντα!
Τό θαῦμα τῆς Ἀριζόνας τεκμηριώνει τά ἀνωτέρω. Ἁγιασμένος ὁ Γέροντας μεταφέρει παντοῦ ἁγιωσύνη. Χωρίς πάθος, χωρίς σκληρό ἐγωϊσμό, χωρίς μάρκετιγκ, χωρίς κοσμικά προσόντα, χωρίς στιγματισμούς, κατακρίσεις, δημοσιεύσεις, δημιουργεῖ νέους ἐν Χριστῷ ἀνθρώπους πού μέ γεωμετρική πρόοδο αὐξάνονται, γιατί κατανοοῦν ἀμυδρά ἀρχικά, ἀγωνίζονται στή συνέχεια μέ βαθειά ὑπακοή νά ἐκτελοῦν τά ἔργα τοῦ Θεοῦ, γίνονται δημιουργικοί.
Αὐτό τό φρόνημα ἔχει μεταδώσει ὁ Γέροντας καί στούς μοναχούς καί στίς μοναχές καί σ’ ὅλους τούς λαϊκούς πού περιβάλλουν μέ ἀγάπη τά μοναστήρια καί περιβάλλονται μέ τίς δραστικές ταπεινές εὐχές τοῦ ἁγίου Γέροντος.
Τό θαῦμα τῆς Ἀριζόνας αὐτό καθ’ ἑαυτό ἀποτελεῖ τήν πιό κραυγαλέα ἀπάντηση τοῦ Γέροντα γιά τήν ἀντιμετώπιση τῆς κρίσεως. Ἀπό τό μηδέν τῆς ἐρήμου ἄνθισε ἡ ἔρημος πενήντα τέκνα πνευματικά, ἀλλά καί ὑλική, πρακτική, φυσική δημιουργία ἀπίστευτη γιά τά δικά μας μεταπτωτικά δεδομένα.
Πῶς νά μήν ἔρθει ἡ κρίση σέ μᾶς, ἀφοῦ ἀκόμα καί τά πιό κοντινά στήν Ἐκκλησία τέκνα ταυτίζονται καί εὐθυγραμμίζονται μέ τήν κοσμική νοοτροπία ντυσίματος, συμπεριφορᾶς, διαχειρήσεως ἀντιμετωπίσεως τῶν κρισίμων ὁριακῶν καταστάσεων.
3. Στό τέλος ὁ ἅγιος Γέροντας μοῦ ἀνέφερε περιπτώσεις ἀνθρώπων μέ ὁσιακό τέλος. Ἀνθρώπων οἱ ὁποῖοι περιπλανήθηκαν σέ περίεργες ἁμαρτωλές καταστάσεις, κάποια στιγμή συνῆλθαν, τοῦ ἐξομολογήθηκαν μέ βαθειά μετάνοια τίς ἁμαρτωλές τους περιπέτειες καί ἔφυγαν ἀπό τήν παροῦσα ζωή πρός τήν αἰώνια κεκαθαρμένοι, ἕτοιμοι, κοινωνημένοι μαζί μέ τό Χριστό συνοδεία πρός τά ἄνω. Ἐπίσης μοῦ ἀνέφερε περιπτώσεις ἀλλοθρήσκων πού γνώρισαν τήν ἁγία Ὀρθοδοξία μας, βαπτίσθηκαν καί ἔφυγαν καί αὐτοί ἔχοντας πληροφορηθεῖ ὅτι ἐγγίζει τό τέλος τους. Μοῦ ἀνέφερε καί ἄλλες τραγικές περιπτώσεις πού δέν ὑπάρχει λόγος νά ἀναφέρω. Πάντως μετά ἀπό προσευχές τοῦ ἔδωσε ὁ Χριστός κάποια σημάδια τῆς σωτηριώδους πορείας τους πρός τή Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν, τή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ.
4. Ἀντιλαμβάνομαι ὅτι ὁ ἅγιος Γέροντας ἤθελε νά μοῦ ἀνοίξει τίς ἐνδοκοσμικές ἐμμονές μου. Ἤθελε νά μοῦ πεῖ ἔμπρακτα, ὅτι εἴμαστε πνευματικοί πατέρες ἀνθρώπων τοῦ Θεοῦ, πού θά ζήσουν αἰώνια. Καθημερινά θά πρέπει νά σκεπτόμαστε μέ νοσταλγία τήν αἰώνια μετά τοῦ Κυρίου μας ζωή. Νά μήν πνιγόμαστε μόνο στό ἐδῶ καί στό τώρα τῆς κρίσεως. Μέσα στή θεία λατρεία μας καί στήν ἁγία μελέτη τῶν ἁγίων Γραφῶν, τῶν θεοπνεύστων ἁγίων Πατέρων περνοῦν οἱ ἡμέρες, ὁ χρόνος, τά προβλήματα. Νά μή μᾶς καταπιοῦν, νά μή μᾶς ἐγκλωβίσουν. Νά ἀντιμετωπίζουμε τά ἀναφυόμενα προβλήματα μέ πίστη στόν Κύριο πού μεριμνᾶ γιά τά πιό μικρά πουλάκια. Κατά μείζονα λόγο ἔχει πρόνοια γιά μᾶς πού Τόν ἐπικαλούμαστε. Νά μή μᾶς λείπει ἡ μικρή πανεύκολη εὐχούλα «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με» καί τό «Πάτερ ἡμῶν».
«Εἷς ἄνθρωπος θείῳ ζήλῳ πεπυρωμένος δύναται ὅλον δῆμον ἀνακαινῖσαι» λέγει ὁ Ἱερός Χρυσόστομος. Ἡ ἐμπειρία Του ἐφαρμοσμένη στά πράγματα τῆς ἐποχῆς του ἐπιβεβαιώνει τήν παραπάνω δική του ρήση. Ὁ ἅγιος Γέροντας Ἐφραίμ, ἕνα ἀσήμαντο γεροντάκι, οὔτε τό δημοτικό εἶχε τελειώσει, οὔτε ἄλλα προσόντα διέθετε. Ὅμως κατάφερε νά ἐγκαθιδρύσει, «τοῦ Κυρίου συνεργοῦντος» δεκαεννέα μοναστήρια στήν Ἀμερική. Γιά πρώτη φορά ἀνδρῷος καί γυναικεῖος μοναχισμός στήν Ἀμερική μέ τυπικό Ἁγίου Ὄρους. Ὅλοι οἱ μοναχοί καί οἱ μοναχές σ’ ὅλα τά μοναστήρια τῆς Ἀμερικῆς ψάλλουν ἄριστα στήν ἁγιορείτικη Βυζαντινή Μουσική καί στόν ἀρχαῖο Ἑλληνικό λόγο, πού τόν μαθαίνουν πάρα πολύ γρήγορα. Ἅγιοι μοναχοί, ἀφοσιωμένοι στά ἐν Χριστῷ πνευματικά τους καθήκοντα, κοινωνικοί γιά νά βοηθοῦν τούς ἀδελφούς, καλλιεργητές τῆς γῆς, δημιουργοί πολλῶν ἄλλων πολιτιστικῶν προϊόντων.
Ὅταν ἡ Θεία Χάρις ἐπισκεφθεῖ τόν καλοπροαίρετο ἄνθρωπο, γίνεται ὅλος ἔνθους, τόν πλημμυρίζει ἡ θεία κατάνυξη καί ἀρχίζει ἡ καλή ἀλλοίωση. Πληρώνεται ἀθρόα καί ἀρχοντικά νοῦς, καρδιά, βούληση, σῶμα, ὁλόκληρος ὁ ἄνθρωπος. Ἐφόσον τοῦ δίδεται τό μεῖζον καί τό ὅλον εἶναι ἑπόμενο νά ἀποκαλύπτονται, χαρίζονται στόν ἀλλοιούμενο καί τά ἐπί μέρους: Γνώσεις, ἐμπειρίες, βιώματα, ἀποφάσεις, προγράμματα, σχεδιασμοί. Ἐπιτελεῖται κατά Θεόν δημιουργία μοναδικῆς σημασίας καί ἀξίας. Ἄν διαχειρισθεῖ ὁ χαριτούμενος σωστά, διακριτικά, μέ φόβο Θεοῦ καί ταπεινό φρόνημα τά χαρίσματα τοῦ Θεοῦ τότε σέ συνεργασία θείας Χάριτος καί θεουμένου γίνονται πολλά, δημιουργοῦνται τά ἀνθρωπίνως ἀνέφικτα. Ἄν παρεμβληθεῖ τό ἐγωιστικό φρόνημα, ὁ ἀτομισμός, ὁ σφετερισμός, ἡ ἰδιωτικοποίηση τῶν δωρεῶν τοῦ Θεοῦ, τότε σμικρύνεται ἤ συστέλλεται ἡ Θεία Χάρις ἤ χάνεται. Ἄν ὑπάρξει καί πάλι διάθεση συνεργασίας τοῦ ἀνθρώπου μέ τή Θεία Χάρη, ὅπως «πάλιν καί πολλάκις», λέγεται ἀπό τόν ἱερέα κατά τή θεία Εὐχαριστία καί δίδεται στόν ἄρτο καί στόν οἶνο ἡ μεταποιητική δωρεά, ἔτσι καί στούς ἀνθρώπους δίδεται ἡ Δωρεά τοῦ Θεοῦ.
Στήν Ἀριζόνα, στήν Ἱερά Μονή ἁγίου Ἀντωνίου παρατηροῦμε εὐδιάκριτα τά δῶρα τοῦ Θεοῦ. Πάνω στήν ἔρημο κατορθώνονται καλλιέργειες πού βοηθοῦν τούς ἀδελφούς στήν ἐπιβίωσή τους, φιλοξενοῦνται, δωρεάν φυσικά, πενήντα, ἑκατό ἤ καί περισσότερα ἄτομα καθημερινά μέ τίς πολλές εὐλογίες τοῦ Κυρίου στόν Γέροντα, ὁ ὁποῖος ἀδιαλείπτως ἐπικαλεῖται τό ὑπέρ πᾶν ὄνομα τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Ἡ ἑλληνική Ὁμογένεια διέρχεται περίοδο πνευματικῆς ἀκμῆς. Σεβασμός, ἀγάπη καί ἐκτίμηση μεταξύ τῶν ἐν Χριστῷ ἀδελφῶν, καλλιεργημένων ἄμεσα ἀπό τίς ἅγιες συμβουλές τοῦ Γέροντος. Οἱ ἄλλοι ἐπηρεάζονται ἔμμεσα μέσῳ τῶν προηγουμένων. Ἀνθεῖ ὁ χριστιανισμός στά μοναστήρια καί μεταδίδεται ἡ ἄνθιση αὐτή καί στίς τάξεις τῶν λαϊκῶν. Λυποῦνται οἱ Ἕλληνες τῆς ὁμογένειας γιά τήν καταστροφή τῆς Ἑλλάδος.
Ταπεινῶς φρονῶ ὅτι οἱ εὐχές τοῦ ἁγίου Γέροντος θά φέρουν τό θαῦμα τῆς ἀπελευθερώσεως τῆς πατρίδος μας ἀπό τά δεινά τῆς δεινῆς δικτατορίας.
π. Σαράντης Σαράντος