Ἔγραψε κάποιος νέος, καλοί μου φίλοι, στὸ προφίλ του: «Ζῶ σημαίνει ἐπικοινωνῶ». Καὶ πραγματικὰ ἔτσι εἶναι, ἔχει ἀπόλυτα δίκιο! Ναί, ἔχει τὴν ψευδαίσθηση ὅτι ζεῖ ἐκεῖνος ποὺ δὲν ἐπικοινωνεῖ. Δὲν εἶναι δὲ τυχαῖο ποὺ ἀποκάλεσαν τὸν ἄνθρωπο «homo communicans», δηλαδὴ «ἐπικοινωνῶν ἄνθρωπος». Ὡστόσο παρὰ τὴν ἀφθονία τῶν μέσων, πού ἔχουμε σήμερα, ἀσύγκριτα μὲ κάθε προηγούμενη ἐποχή, τελικὰ ἐπικοινωνοῦμε; Ἂν ὄχι, ποῦ στ’ ἀλήθεια ὀφείλεται τὸ πρόβλημα; Μήπως δὲν ἀρκοῦν τὰ μέσα καὶ ἑπομένως ἀπαιτεῖται κάτι ἄλλο; Ἀξίζει νὰ τὸ δοῦμε…
* * *
Στ’ ἀλήθεια ζωή χωρὶς ἐπικοινωνία μὲ τοὺς ἄλλους, μὲ τοὺς συνανθρώπους μας, μὲ τοὺς διπλανούς μας, μὲ τὸ περιβάλλον στὸ ὁποῖο ζοῦμε, εἶναι ἀδιανόητη. Ἡ ἐπικοινωνία καλύπτει μία βαθιὰ ψυχική μας ἀνάγκη. Δὲν εἶναι μία κάποια λεπτομέρεια ποὺ μποροῦμε νὰ τὴν ἀγνοήσουμε.
Ὁ ἄνθρωπος δὲν αἰσθάνεται ἀσφαλής, παρὰ μόνο ὅταν γνωρίζει νὰ ἐπικοινωνεῖ μὲ τὰ πρόσωπα ποὺ τὸν περιβάλλουν. Εἶναι ἀπ’ τὴ φύση του κοινωνικὸ ὄν. Δὲν μπορεῖ νὰ ζεῖ μακριὰ ἀπ’ τοὺς ἄλλους, μακριὰ ἀπ’ τὴν κοινωνία. Στὴν οὐσία δέ, ὅταν δὲν ἐπικοινωνεῖ μαζί τους. Ὁ Ἀριστοτέλης ἔλεγε πὼς αὐτὸς ποὺ δὲν ζεῖ στὴν κοινωνία, μαζὶ καὶ κοντὰ μὲ τοὺς ἄλλους, εἶναι ἢ θηρίο ἢ θεός! Ἆραγε τί στ’ ἀλήθεια εἶναι ὅταν, ἐνῷ ζεῖ στὴν κοινωνία, δὲν ἐπικοινωνεῖ μαζί τους;
Μὲ τὴν ἐπικοινωνία μας καλύπτουμε τὴν ἀνάγκη ποὺ ἔχουμε ὁ ἕνας γιὰ τὸν ἄλλον, ὄχι μόνο γιὰ νὰ δεχθοῦμε, ἀλλὰ καὶ γιὰ νὰ δώσουμε. Ἡ ζωή μας φτωχαίνει καὶ στενεύει, ὅταν περιορίζεται ὅλο καὶ πιὸ πολὺ στὸν ἑαυτό της. Γιὰ ἐκεῖνον ποὺ δὲν ἔχει κανένα ν’ ἀγαπήσει κι ἀπὸ κανένα ν’ ἀγαπηθεῖ, ἡ ὕπαρξη γίνεται φορτίο ἀσήκωτο! Καὶ ἀγάπη ἀμοιβαία δὲν μπορεῖ νὰ ὑπάρξει χωρὶς πραγματικὴ ἐπικοινωνία μὲ τὸν συνάνθρωπο.
Στὴ ζωή δὲν εἴμαστε μόνοι, σὰν κάποιο νησὶ ἀπομονωμένο στὸν ὠκεανό. Ἀνήκουμε σ’ ἕνα σύνολο, μὲ τὸ ὁποῖο πρέπει, εἶναι ἀνάγκη, νὰ ἐπικοινωνοῦμε. Εἴμαστε φίλοι, συμμαθητές, συμφοιτητές, συνάδελφοι, συνεργάτες, συναγωνιστές, συναθλητές. Διασχίζουμε μὲ τὸ ἴδιο πλοῖο τὴ θάλασσα τῆς ζωῆς. Γι’ αὐτὸ πρέπει νὰ συντονίζουμε τὶς προσπάθειές μας μὲ τὶς προσπάθειες τῶν ἄλλων. Νὰ μάθουμε νὰ συνεργαζόμαστε ἁρμονικά, νὰ συναγωνιζόμαστε τίμια, νὰ συμπορευόμαστε εἰλικρινά. Καὶ γιὰ νὰ γίνουν ὅλ’ αὐτά, ἀπαιτεῖται ἐπικοινωνία. «Ἵνα τὸ αὐτὸ φρονῆτε, τὴν αὐτὴν ἀγάπην ἔχοντες, σύμψυχοι, τὸ ἕν φρονοῦντες», τονίζει ὁ Ἀπόστ. Παῦλος (Φιλιπ. β΄, 2). Τί σημαντικὸ εἶναι αὐτὸ τὸ «σύμψυχοι»!
* * *
Οἱ ἐπιστήμονες μιλοῦν σήμερα γιὰ τὸν ἐκνευρισμὸ καὶ τὴν ἀνασφάλεια ποὺ προκαλοῦν στὸν ἄνθρωπο ἡ στέρηση τῆς ἐπικοινωνίας. Δημοσκόπηση ποὺ διενεργήθηκε στὴ Μ. Βρετανία ἀπὸ τὴν ἑταιρεία «The Future Ladoratory» ἔδειξε πώς, 2 στοὺς 3 ἀνθρώπους καταλαμβάνονται ἀπὸ ἐκνευρισμὸ καὶ ἄγχος, ὅταν βρεθοῦν σὲ μέρος ὅπου τὸ κινητό τους δὲν ἔχει σῆμα ἢ ἡ σύνδεσή του μὲ τὸ διαδίκτυο δὲν εἶναι ἐφικτή! Ὅταν ρωτήθηκαν, γιατί τοὺς συμβαίνει αὐτό, τὸ 36% τὸ ἀπέδωσε στὴν ἀδυναμία ἐπικοινωνίας μὲ τοὺς οἰκείους του, τὸ 27% στὴν ἀδυναμία ἐπικοινωνίας μὲ τοὺς φίλους του καὶ τὸ 31% στὴν ἀδυναμία διεκπεραίωσης τῶν ἐπαγγελματικῶν του ὑποχρεώσεων.
Ὁ Βρετανὸς ψυχολόγος James Brook ἀπέδωσε τὸ φαινόμενο στὸ προκαλούμενο συναίσθημα ἀποκλεισμοῦ ἀπὸ τὸ παρόν! Καὶ τὸ ἐξηγεῖ αὐτὸ ὡς ἑξῆς: Οἱ νέες τεχνολογίες τῆς ἐπικοινωνίας ἔχουν ἐθίσει τοὺς ἀνθρώπους σὲ μία διεστραμμένη ἀντίληψη τοῦ παρόντος. Ἔτσι, κάθε ἀποκοπὴ ἢ διακοπὴ ἐπαφῆς μὲ τὸν καλπάζοντα κόσμο τῶν sms, τῶν e-mails ἢ τῶν κοινωνικῶν δικτύων γιὰ τοὺς περισσότερους ἀνθρώπους ἰσοδυναμεῖ μὲ κοινωνικὴ ἀνυπαρξία. Ὅταν δὲν ἐπικοινωνεῖς εἶσαι κοινωνικὰ ἀνύπαρκτος!
Ἡ Ἀμερικανικὴ ἑταιρεία συμβούλων ἐπικοινωνίας «Briefings Communications» (θυγατρικὴ τῶν Financial Times) ὑποστηρίζει πὼς ἡ μὴ ἐπικοινωνία ἢ ἡ κακὴ ἐπικοινωνία σὲ μία ἐπιχείρηση κοστίζουν πανάκριβα! Μάλιστα σὲ ἔρευνά της μεταξὺ 1000 μεγάλων ἐπιχειρήσεων προέκυψε πὼς ἡ κακὴ ἐπικοινωνία ὁδηγεῖ σὲ σπατάλη 15% τοῦ ἐργάσιμου χρόνου κάθε ἐργαζόμενου! Ἐπιπλέον ἡ κακὴ ἐπικοινωνία ὁδηγεῖ σὲ ἀπώλεια 2% τῶν πελατῶν της κάθε χρόνο!
* * *
Στὴν τόσο μεγάλη μας αὐτὴ ἀνάγκη γιὰ ἐπικοινωνία, τὰ μέσα ἐπικοινωνίας καὶ ἡ ἐν γένει τεχνολογία ἐπ’ αὐτοῦ εἶναι ἀσφαλῶς ἀπαραίτητα. Πῶς θὰ ἐπικοινωνήσεις μὲ κάποιον, ποὺ τὸν ἀγαπᾶς πολὺ καὶ τὸν ἐκτιμᾶς, ὅταν βρίσκεται μακριά σου; Ἤ καὶ κοντά σου ἀκόμη, ὅταν δὲν συμπίπτουν οἱ ὧρες ποὺ θὰ μποροῦσε νὰ γίνει αὐτό; Νὰ γιατί ἀπαιτοῦνται τὰ μέσα. Τὸ ταχυδρομεῖο, τὸ τηλέφωνο, τὸ αὐτοκίνητο, ἡ συγκοινωνία, τὸ διαδίκτυο κλπ.
Στὴν ἐποχή μας τὰ μέσα αὐτὰ πλήθυναν ὅσο ποτὲ ἄλλοτε. Θαύματα κάνει καθημερινὰ ἐπ’ αὐτοῦ ἡ τεχνολογία. Μηδενίζει κυριολεκτικὰ τὶς ἀποστάσεις. Κι ὁ πλανήτης μας ὅλος γίνεται ὄχι μόνο ἕνα μεγάλο χωριό, ἀλλὰ καὶ μία γειτονιὰ ἀκόμη! Σὲ τέτοιο βαθμό, ποὺ νὰ μὴ βρίσκει πλέον κανεὶς καμμιὰ δικαιολογία, ὅταν δὲν ἐπικοινωνεῖ μὲ κάποιον!
Φθάσαμε στὸ σημεῖο νὰ ἀποκαλοῦμε πλέον τὶς «νέες τεχνολογίες» «Τεχνολογίες Πληροφοριῶν καὶ Ἐπικοινωνίας», κατὰ τὶς ὁποῖες ἡ πληροφορικὴ ἀπογειώνεται στὸ ἐπίπεδο τῆς «ἰδανικῆς ἐπικοινωνίας ἀτόμων καὶ λαῶν»!
* * *
Ὡστόσο ἐπικοινωνοῦμε;
Νὰ ἕνα μεγάλο ἐρώτημα.
Λοιπόν, τὴν τεχνολογία σαφῶς τὴν ἔχουμε. Τὴ θεωρητικὴ κατάρτιση γιὰ τὴ χρήση τῶν κάθε λογῆς συσκευῶν ἐπικοινωνίας, ἐπίσης. Ὅμως δὲν ἐπικοινωνοῦμε πραγματικά! Κι ἐδῶ εἶναι τὸ πρόβλημα. Βελτιώσαμε ὅλους τοὺς τρόπους ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ μᾶς φέρουν πιὸ κοντά. Τοὺς κάναμε προσιτοὺς στὸν καθένα. Ὄχι ὅμως καὶ τὴν ἐπικοινωνία ἢ ἔστω τὴν ποιότητα τῆς ἐπικοινωνίας.
Κι εἶναι πραγματικὰ παράδοξο νὰ μιλᾶμε γιὰ κρίση τῆς ἐπικοινωνίας στὴν ἐποχὴ τῆς πληροφορικῆς, τοῦ διαδικτύου, τῶν δορυφορικῶν συνδέσεων, τῶν κινητῶν τηλεφώνων, ὡς καὶ αὐτῶν ἀκόμη τῶν ὑπερηχητικῶν πτήσεων. Στὴ ἐποχὴ τοῦ ἐκμηδενισμοῦ ὅλων τῶν ἀποστάσεων.
Ἔρευνα ποὺ ἔγινε σὲ πανευρωπαϊκὸ ἐπίπεδο γιὰ τὶς καταναλωτικές μας συνήθειες ἔδειξε, πὼς ξοδεύουμε τὰ πιὸ πολλά μας χρήματα γιὰ ὑγεία, παιδεία, ροῦχα καὶ ἐπικοινωνίες. Στὶς «ἐπικοινωνίες» ξοδεύεται καὶ τὸ μεγαλύτερο μέρος ἀπ’ τὸ χαρτζιλίκι ἑνὸς ἐφήβου, ὅπως καὶ ὁ χρόνος του.
Στ’ ἀλήθεια ποῦ ὀφείλεται αὐτὴ ἡ κρίση ἐπικοινωνίας; Στὸ ὅτι ἐκεῖνο τὸ ὁποῖο ἐπιτύχαμε οὐσιαστικὰ εἶναι ὅτι, ἀναπτύξαμε τὴν τεχνικὴ τῆς ἐπικοινωνίας διὰ τῶν μέσων καὶ ὄχι τὴν ἴδια τὴν ἐπικοινωνία μεταξύ μας!
Φτιάξαμε μηχανήματα, γιὰ νὰ ἐπικοινωνοῦμε, ἀλλὰ καὶ γιὰ νὰ … ἀπομονωνόμαστε! Γιὰ νὰ μένουμε πιὸ μακριὰ ἀπ’ τοὺς ἄλλους, ἐκεῖ ποὺ νοιώθουμε ὅτι εἴμαστε … δίπλα – δίπλα! Γιὰ νὰ κλεινόμαστε στὸν ἑαυτό μας, ἐκεῖ ποὺ ὑποτίθεται ὅτι εἴμαστε ἀνοιχτοὶ σὲ ὅλους ἢ ἔστω σὲ πάρα πολλούς!
Ὁπότε ὅλα μας τὰ τεχνικὰ μέσα τί κάνουν τελικά; Δίνουν μονάχα τὴν ψευδαίσθηση τῆς ἐπικοινωνίας! Σαφῶς μᾶς καθησυχάζουν, πόσο ὅμως καὶ μᾶς ἀναπαύουν; Τὰ μέσα ἐπικοινωνίας φέρνουν πράγματι πιὸ κοντὰ τὸν ἕνα μὲ τὸν ἄλλο. Ὅμως τὰ σώματα μονάχα. Ὄχι καὶ τὶς ψυχές!
Στὸ προηγούμενο, καλοί μου φίλοι, καταλήξαμε σ’ αὐτό: Ὅτι μὲ τὴν πληθώρα τῶν μέσων ἐπικοινωνίας ποὺ διαθέτει σήμερα ἡ ἐποχή μας, μόνο τὴν ψευδαίσθηση τῆς ἐπικοινωνίας ἔχουμε, παρὰ τὴν ἴδια τὴν ἐπικοινωνία ποὺ τόσο θέλουμε καὶ ἐπιδιώκουμε ὅλοι. Ὅτι τελικὰ αὐτὰ τὰ μέσα φέρνουν πιὸ κοντὰ οὐσιαστικὰ τὰ σώματά μας, ὄχι ὅμως καὶ τὶς ψυχές μας.
* * *
Θέλετε αὐτὸ νὰ τό δοῦμε στοὺς νέους; Εἶναι γνωστὴ ἡ ἀνάγκη τῆς ἐπικοινωνίας πιὸ πολὺ μεταξὺ τῶν ἐφήβων. Νοιώθουν μία ἕλξη καὶ μία τάση γιὰ ἐπικοινωνία μὲ τὴν παρέα καὶ τοὺς φίλους τους, ποὺ γιὰ τοὺς ἐνήλικες εἶναι ἀκατανόητη. Κι ὅμως εἶναι φυσική, ἀναγκαία, σωστή, ἀπαραίτητη. Κι αὐτὸ γιατί συντελεῖ στὸ νὰ δημιουργήσει ὁ ἔφηβος τὴ δική του ταυτότητα. Τὸν βοηθοῦν ν’ ἀνεξαρτητοποιηθεῖ. Τοῦ παρέχει τὴν κοινωνικὴ παραδοχὴ ποὺ ζητᾶ.
Ἔπειτα γιὰ ὅλα τὰ ἀναπτυξιακὰ στάδια τοῦ ἀνθρώπου ὑπάρχουν καὶ κάποιοι θεσμοὶ ποὺ βοηθοῦν στὴν ἀνάπτυξή τους. Στὴ βρεφικὴ ἡλικία ἔχουμε τὴ μητέρα. Στὴν παιδικὴ τὸ σχολεῖο. Καὶ στὴν ἐφηβικὴ τὴν παρέα καὶ τοὺς φίλους.
Ὡστόσο στὸ τέλος, πῶς καταλήγει νὰ γίνεται τούτη ἡ τόσο ἀπαραίτητη ἀνάγκη ἐπικοινωνίας μὲ τοὺς συνομήλικες; Ἂν γίνεται ἔξω ἀπὸ τὸ σπίτι, σὲ συναντήσεις στὶς καφετέριες, στὶς πάμπ, στὰ μπάρ, τὰ γήπεδα καὶ στὶς συναυλίες ὅπου ὁ ἦχος, ἡ μουσική, τὰ ντεσιμπέλ, οἱ φωνὲς καὶ ἡ ὀχλαγωγία εἶναι τόσο δυνατά, ποὺ δὲν ὑπάρχει καμμιὰ ἐπικοινωνία μαζί τους κι ἂς εἶναι ὅλοι τους τόσο κοντά! Ἂν γίνεται μέσα ἀπὸ τὸ σπίτι, πραγματοποιεῖται μὲ ὅλα ἐκεῖνα τὰ «βουβὰ» μέσα τῶν sms, τῶν e-mails, τῶν chat – rooms, τοῦ Facebook καὶ τῶν ἄλλων κοινωνικῶν δικτύων!
Ὁπότε τὰ ζωηρὰ γέλια, οἱ συζητήσεις μὲ πάθος, τὰ εἰρωνικὰ χαμόγελα, τὰ ἔντονα πειράγματα, τὰ θεαματικὰ ἀστεῖα, ἡ ἀπέραντη ἐγκαρδιότητα, ποὺ χαρακτηρίζουν μία παρέα ἐφήβων δὲν ὑπάρχουν πουθενά! Ἐκεῖνο ποὺ ὑπάρχει εἶναι εἴτε ἡ μοναξιὰ μέσα στὸ πλῆθος, εἴτε ἡ μοναξιὰ στὰ ἠλεκτρονικὰ μέσα.
Ἔρευνα ποὺ ἔγινε στὴν Ἀγγλία ἔδειξε, πὼς τὸ 91% τῶν γονέων δὲν κάνουν διάλογο μὲ τὰ παιδιά τους. Κι ἀφοῦ δὲν κάνουν διάλογο, ἆραγε πῶς ἐπικοινωνοῦν; Μέχρι κι αὐτοῦ τοῦ σημείου ἔχει φθάσει ἡ ἔλλειψή της. Δὲν ὑπάρχει πλέον ἀκόμη καὶ μεταξὺ αὐτῆς τῆς ἴδιας τῆς οἰκογένειας! Ὁπότε δὲν γίνονται ἄχρηστα τὰ μέσα ἐπικοινωνίας ποὺ ἀνακαλύψαμε;
Τί ἀποδεικνύεται ἔτσι; Πώς ἡ ἐπικοινωνία, σαφῶς δὲν εἶναι θέμα μέσων. Οὐσιαστικὰ εἶναι θέμα διάθεσης, ψυχικῆς ἀνάτασης, πνευματικότητας. Καὶ χωρὶς αὐτά, ἡ ἐπικοινωνία δὲν ἐπιτυγχάνεται οὔτε μεταξὺ συζύγων, γονιῶν καὶ παιδιῶν, συνομηλίκων, συναδέλφων κ.λπ. Μὴ ψάχνουμε, λοιπόν, νὰ βροῦμε ἀλλοῦ τὶς αἰτίες γιὰ ὅλα ὅσα μᾶς συμβαίνουν!
* * *
Ἀλλὰ τί συμβαίνει ἀκριβῶς ἐπ’ αὐτοῦ;
Δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ ἀναλύσουμε ὅλους τοὺς παράγοντες, γιατί εἶναι πολλοί. Ὡστόσο ὅλα ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα θὰ μποροῦσαν νὰ λεχθοῦν σ’ ἕνα συνοψίζονται: Στὸ ὅτι δὲν ἐπικοινωνοῦμε πιὰ μὲ τὸν Θεό!
Αὐτὴ ἀκριβῶς ἡ ἔλλειψη τῆς ἐπικοινωνίας μὲ τὸν Θεό, ἀποξήρανε τὶς καρδιές μας. Μᾶς ἔκανε ἐγωιστές, μοναχικούς, ἀτομιστές. Μᾶς ἔκλεισε στὸν ἑαυτό μας. Μᾶς ἔκανε κρύους καὶ ἰδιόρρυθμους. Μᾶς περιόρισε τὴν ἀνθρωπιὰ καὶ τὸ συναίσθημα. Μᾶς μείωσε τὸν ἐνδιαφέρον γιὰ τοὺς ἄλλους. Μᾶς ἔκανε νὰ τοὺς βλέπουμε ὅλο καὶ πιὸ λίγο σὰν ἀδελφούς!
Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας φέρνουν ἐπ’ αὐτοῦ τὸ ἑξῆς πολὺ χαρακτηριστικὸ παράδειγμα. Ἔχουμε, λένε, ἕνα κύκλο. Στὸ κέντρο του εἶναι ὁ Θεὸς καὶ στὴν περιφέρειά του οἱ ἄνθρωποι. Ὅσο οἱ ἄνθρωποι πορεύονται πρὸς τὸν Θεό, δηλαδὴ πρὸς τὸ κέντρο τοῦ κύκλου, τόσο οἱ ἄνθρωποι ἔρχονται ὅλο καὶ πιὸ κοντά, ἐπειδὴ ἡ ἐπιφάνεια συνεχῶς περιορίζεται. Ἀντίθετα, ὅσο οἱ ἄνθρωποι ἀπομακρύνονται ἀπ’ τὸν Θεό, δηλαδὴ ἀπ’ τὸ κέντρο τοῦ κύκλου, τόσο οἱ ἄνθρωποι ἀπομακρύνονται καὶ μεταξύ τους, ἐπειδὴ ἡ ἐπιφάνεια, στὴν ὁποία κινοῦνται, συνεχῶς αὐξάνει.
Αὐτὸ ἀκριβῶς τὸ πλησίασμα τοῦ ἑνὸς πρὸς τὸν ἄλλο, βλέπετε, δὲν μπορεῖ νὰ τὸ καλύψει κανένα ἀπ’ τὰ τεχνικά μας μέσα!
Ὁ Χριστὸς ἀναφέρει στὴν Ἀποκάλυψη τοῦ Ἰωάννη (γ΄, 20): «Ἰδού, στέκομαι στὴν πόρτα καὶ χτυπῶ. Ἂν ἀκούσει κανεὶς τὴ φωνή μου καὶ ἀνοίξει τὴν πόρτα, θὰ μπῶ καὶ θὰ δειπνήσω μαζί του καὶ αὐτὸς μαζί μου». Λοιπὸν ὅταν δὲν ἀνοίγουμε τὴν πόρτα σ’ Ἐκεῖνον, ὅταν δὲν θέλουμε νὰ δειπνήσουμε καὶ συνεπῶς νὰ ἐπικοινωνήσουμε μαζί Του, πῶς εἶναι δυνατὸ νὰ κάνουμε τὸ ἴδιο σὲ κάποιο συνάνθρωπο ποὺ ζητᾶ νὰ ἐπικοινωνήσει μαζί μας;
Γι’ αὐτὸ κι ἀφήνουμε τὰ τηλέφωνα νὰ χτυποῦν, τὰ γράμματα καὶ τὰ e-mails του ἀναπάντητα, ἢ κι ὅταν βρισκόμαστε μαζί του κατ’ ἀνάγκη, περιφράζουμε τὸν ἑαυτό μας μὲ ντεσιμπὲλ κι ἄλλα παρόμοια μέσα, γιὰ νὰ μὴ ὑπάρξει τελικὰ ἐπικοινωνία μεταξύ μας!
Ἔλεγε ὁ μακαριστὸς Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν Χριστόδουλος: «Ἐπικοινωνία δὲν εἶναι ἕνας τρόπος, γιὰ νὰ λαμβάνουμε καὶ νὰ δίνουμε πληροφορίες ἢ μία ἐπαγγελματικὴ δραστηριότητα, ἀλλὰ τὸ πῶς καὶ τὸ γιατί ἐρχόμαστε σ’ ἐπαφὴ μὲ τὸν ἄλλον. Οὐσιαστικὰ ὁρίζει τὴν ἴδια τὴν ποιότητα τῆς ἀνθρωπιᾶς μας».
Ναί, τὸ θέμα τῆς ἐπικοινωνίας εἶναι θέμα ἀνθρωπιᾶς. Εἶναι θέμα πραγματικοῦ ἐνδιαφέροντος γιὰ τὸν ἄλλον. Ἀπορρέει ἀπὸ τὴν πλέρια ἀγάπη ποὺ νοιώθουμε γι’ αὐτόν. Προέρχεται ἀπ’ τὴν ἐγκατάλειψη τοῦ ἐγώ μας κι ἐν τέλει τοῦ ἀτομικισμοῦ μας. Πηγάζει ἀπ’ τὴν διάθεση νὰ προσφέρουμε κι ὄχι γιὰ νὰ πάρουμε. Κι ὅλα αὐτὰ τότε μόνο ἐξασφαλίζονται; Ὅταν πραγματικὰ βρισκόμαστε σ’ ἐπικοινωνία μὲ τὸν Θεό, ὅπως εἴπαμε, ὅταν φροντίζουμε νὰ βρισκόμαστε ὅλο καὶ πιὸ πολὺ κοντά Του. Τότε καὶ ἡ ψυχή μας βρίσκεται κοντὰ μὲ τοὺς συνανθρώπους μας, πέραν ἀπὸ τὰ σώματά μας. Βρίσκεται ὅλη ἡ ὕπαρξή μας. Καὶ τότε, ἡ ἐπικοινωνία μέ πόσο μεγάλη χαρὰ γίνεται!
Οἱ τεχνολάτρες, θεωρώντας τὴν τεχνολογία ὡς πανάκεια, περιμένουν νὰ τοὺς λύσει ἀκόμη κι αὐτὸ τὸ πρόβλημα, τῆς πραγματικῆς ἐπικοινωνίας δηλαδή. Ὅμως δὲν μπορεῖ! Καταδείχθηκε ὅτι εἶναι τελείως ἀδύναμη σ’ αὐτό. Μὴ τὴν θεοποιοῦμε ἄλλο, μὴ τὰ περιμένουμε ὅλα ἀπ’ αὐτήν!
Ἀπεναντίας ἡ τεχνολογία εἶναι χρήσιμη, μὰ πάρα πολὺ χρήσιμη, μόνο ἂν ὑπάρχει ἡ πραγματικὴ ἀγάπη καὶ τὸ ἐνδιαφέρον γιὰ τὸν ἄλλο, ὅπως αὐτὰ ἀπορρέουν ἀπ’ τὴν ἀγάπη μας πρὸς τὸν Θεό. Διαφορετικὰ ἡ τεχνολογία μᾶς ὁδηγεῖ, ὅπως ὡραῖα εἶπαν, σὲ «τεχνοαυτισμό»! Δηλαδὴ στὴν κατάσταση ἐκείνη κατὰ τὴν ὁποία ὁ ἄνθρωπος ἀδυνατεῖ νὰ ἐκφράσει προσωπικὰ αἰσθήματα χωρὶς τὴν τεχνολογία, ἀπομονώνεται στὸν κόσμο τῆς ὀθόνης καὶ περιορίζει τὶς ἀληθινές του ἐπαφὲς στὸ πρα-γματικό του περιβάλλον.
Τὰ πιὸ εὔκολα θύματα δέ, αὐτοῦ τοῦ φαινομένου, τοῦ «τεχνοαυτισμοῦ», δὲν εἶναι ἄλλα ἀπὸ τὰ παιδιὰ καὶ τοὺς ἐφήβους.
Δηλαδὴ ἀπορρίπτουμε τὴν τεχνολογία καὶ ὅλα της τὰ μέσα ποὺ κατὰ μοναδικὸ τρόπο μᾶς διατίθενται σήμερα; Κάθε ἄλλο! Θὰ ἦταν μέγα λάθος αὐτό, δὲν τὸ συζητᾶμε! Καὶ ποιὸ εἶναι τὸ σωστό; Τοῦτο ἀκριβῶς…
* * *
Ἔχουμε, παιδιά, τοὺς φίλους καὶ τὴν παρέα μας, συναντιόμαστε συχνὰ μὲ αὐτούς, ἐπικοινωνοῦμε πρόσωπο μὲ πρόσωπο, καὶ ἐπικουρικὰ ἔχουμε καὶ τὰ διάφορα τεχνολογικὰ μέσα, στὸ βαθμὸ ποὺ αὐτὰ μᾶς εἶναι ἀπαραίτητα, γιὰ νὰ μᾶς διευκολύνουν. Δηλαδὴ δὲν τὰ χρησιμοποιοῦμε ὡς ὑποκατάστατα φιλίας καὶ ἐπικοινωνίας, ἀλλὰ ὡς βοηθήματα! Δὲν τὰ ἔχουμε, γιὰ νὰ κλεινόμαστε στὸν ἑαυτό μας, ἀλλὰ γιὰ νὰ ἀνοιγόμαστε ἀκόμη περισσότερο πρὸς τὸν ἄλλο! Δὲν τὰ θέλουμε γιὰ τὴν ἀπομόνωσή μας, ἀλλὰ γιὰ νὰ «κρατήσουμε ἐπαφὴ» ὥς τὴν ἑπόμενη συνάντησή μας! Συμφωνεῖτε;