Δεν είναι όμως έτσι ακριβώς η αλήθεια. Η ανθρώπινη ιστορία και η πείρα μας διδάσκει ότι ιδανικός γάμος δεν υπάρχει ποτέ. Γενικά το ιδανικό δεν υπάρχει σε κανένα ανθρώπινο σχήμα. Ειδικά στον γάμο που, όπως είπε κάποιος, «δεν είναι παρά ένας συνεταιρισμός ελαττωμάτων, που η αγάπη τα σκεπάζει στην αρχή, καθώς περνάει όμως ο χρόνος φαίνονται όλο και πιο καθαρά». Κι έτσι χρειάζεται πολύ ταπείνωση, θυσία, υπομονή, και προ πάντων αγάπη, που μακροθυμεί, ου ζητεί τα εαυτής, πάντα στέγει (σκεπάζει), πάντα πιστεύει, πάντα ελπίζει, πάντα υπομένει»1 για να μείνει ο γάμος σταθερός και ν’ αντισταθεί στη φθορά του χρόνου και της ρουτίνας.
Σχετικά με το θέμα που εξετάζουμε, επίκαιρη είναι η απάντηση που έδωσε σε μία μορφωμένη γυναίκα, που ζητούσε τη γνώμη του για το γάμο της, ένας στάρετς στην Ρωσία. Της είπε· «Είσαι μια μορφωμένη γυναίκα. Η επιστήμη υπήρξε πάντα για σένα το ουσιωδέστερο πράγμα στη ζωή σου. Από την άλλη μεριά ο γάμος ζητά πολλές θυσίες. Είσαι ικανή να θυσιάσεις τις επιστημονικές σου ασχολίες, για να αφιερώσεις το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου σου σε πράγματα βαρετά για σένα· το νοικοκυριό, τα ψώνια, το πλύσιμο; Κι αν έχεις παιδιά θα πρέπει αναγκαστικά να κάνεις αυτή τη θυσία. Σκέψου2».
Πόσο σημαντικά είναι τα ανωτέρω και πόσο χαρακτηρίζουν πράγματι την εποχή μας! Πνιγμένοι σε διάφορα ενδιαφέροντα και σπουδαία και μεγάλα για μας ζητήματα και οράματα, θέλουμε να έχουμε και το γάμο για το περιθώριο της ζωής μας, για τις ελεύθερες ώρες μας, σαν ένα άλλο hobby. Το ίδιο και με τα παιδιά, που αποκτούμε μέσα στο γάμο, ασχολούμαστε εντελώς περιστασιακά και ευκαιριακά, στα περιθώρια των επαγγελματικών και κοινωνικών μας υποχρεώσεων και επιδιώξεων. Ο γάμος όμως θέλει προτεραιότητα και προβάδισμα για να πετύχει και να προκόψει. Θέλει έρημες και αμέριμνες ώρες. Απαιτεί να θυσιάσουμε βασικά ενδιαφέροντα και σπουδαίες ασχολίες, για να δημιουργηθούν τα τόσο αναγκαία για το σώμα της κοινωνίας μικροκύτταρα των σωστών και πετυχημένων οικογενειών.
Αλλά και η Εκκλησία μας τονίζει το σταυρώσιμο στοιχείο του γάμου και μάλιστα κατά τη στιγμή της στέψεως. Έτσι ακούμε τον ιερέα να λέγει· «Διαφύλαξον αυτούς, Κύριε ο Θεός ημών, ως διεφύλαξας τον Ιωνάν εν τη κοιλία του κήτους». Η σωτηρία του Ιωνά στο κήτος συμβολίζει το θάνατο και την ανάσταση του Χριστού. Ο ίδιος ο Κύριος είπε πως δεν θα δοθεί στο λαό του Ισραήλ άλλο σημείο, απ’ αυτό το σημείο του Ιωνά. Αυτό σημαίνει πως ο γάμος έχει σημείο αναφοράς στο μυστήριο της σταυρώσεως και της αναστάσεως του Χριστού μας. Ο κάθε γάμος θα δοκιμαστεί μέσα στη φλόγα των δοκιμασιών της ζωής, όπως δοκιμάστηκαν στη κάμινο του Ναβουχοδονόσορος οι τρεις παίδες. Χηρεία, πένθος, ασθένεια, αναπηρία, ατεκνία, πολυτεκνία, άγχος και φροντίδα για τα παιδιά, φυσικές ή πνευματικές καταστροφές, πάθη μεταξύ των συζύγων, όπως ζηλοτυπία, φθόνος μίσος, οργή, γκρίνια, αχαριστία εκ μέρους των παιδιών και τόσα άλλα έρχονται να δοκιμάσουν το θεσμό του γάμου. Γι’ αυτό ο ιερεύς δέεται· «Διαφύλαξον αυτούς, Κύριε ο Θεός ημών, ως διεφύλαξας τους αγίους τρεις παίδας εκ του πυρός, καταπέμψας αυτοίς δρόσον ουρανόθεν».
Πλην όμως ο σταυρός, η θυσία, η οδύνη θα είναι συγχρόνως και η δόξα και η χαρά και η αγαλλίαση των εγγάμων. Λέγει κάποιος ακαδημαϊκός θεολόγος· «όπως για τον ιερέα η ιερωσύνη και για τον μοναχό η παρθενία είναι δόξα και συγχρόνως οδύνη, σταυρός και μαρτύριο, κατά τον ίδιο τρόπο και για τον έγγαμο, ο γάμος του θα είναι η δόξα και η χαρά, μα και καθημερινή θυσία και σταυρός»3. Δηλαδή η πραγματική ευτυχία και ηδονή και τρυφή στον χριστιανικό γάμο πηγάζει μέσα από το σταυρό της καθημερινής εγγάμου ζωής. Γι’ αυτό η Εκκλησία εύχεται στις θεόπνευστες ευχές της να έρθει στους νεονύμφους «η χαρά εκείνη, ην έσχεν η μακαρία Ελένη, ότε εύρε τον τίμιον σταυρόν».
Όσο δε για τη δόξα και την τιμή που προσφέρει ο χριστιανικός γάμος διαφωτιστική είναι η ευχή που λέγει· «Μνημόνευσον αυτών, Κύριε ο Θεός ημών, ως εμνημόνευσας του Ενώχ, του Σημ, του Ηλία. Μνημόνευσον αυτών Κύριε ο Θεός ως εμνημόνευσας των αγίων σου Τεσσαράκοντα Μαρτύρων, καταπέμψας αυτοίς ουρανόθεν τους στεφάνους». Οι δε στέφανοι που φορούν στις κεφαλές τους δεν είναι μόνο η επιβράβευση για την μέχρι τότε υποτιθεμένη αγνή και ευσεβή ζωή τους4, αλλά και μια προτύπωση της εσχατολογικής τους δόξας. Αυτό μαρτυρεί η πρώτη ευχή της ακολουθίας του γάμου, που καταλήγει με την διατύπωση· «ευλόγησον τον γάμον τούτον, και παράσχου τοις δούλοις σου τούτοις ζωήν ειρηνικήν, μακροημέρευσιν, σωφροσύνην, την εις αλλήλους αγάπην εν τω συνδέσμω της ειρήνης, σπέρμα μακρόβιον, την επι τέκνοις χάριν, τον αμαράντινον της δόξης στέφανον». Να ο τελικός σκοπός του γάμου· να κερδίσουν οι νυμφευόμενοι το αμάραντο και αιώνιο της εσχατολογικής δόξας στεφάνι μέσα από το σταυρό και το μαρτύριο του γάμου.
Παραπομπές.
1. Α΄ Κορ. 13,4·5·7
2. Τατιάνας Γκορίτσεβας, Είναι επικίνδυνο να μιλάς για το Θεό, εκδ. «Τήνος», Αθήνα 1987, σ. 98.
3. Γεωργίου Π. Πατρώνου, Ο γάμος στη θεολογία και στην ζωή, Αθήνα 1981, σ.141.
4. Χρυσοστόμου, ομιλ. 9η εις Α΄ Τιμ. & 2