Ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Χρυσόστομος Β΄στην «Καθημερινή»(01/11/2020)
Ο Μακαριότατος εκφράζει την δυσφορία του για τέσσερις μητροπολίτες, κάνοντας λόγο για παρασυναγωγή που επισύρει την καθαίρεση.
Ο Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος Β΄ στη συνέντευξή του στην «Κ» θεωρεί ότι το Πατριαρχείο Μόσχας δεν σεβάστηκε τους κώδικες στο ουκρανικό ζήτημα κάτι που οδήγησε τον ίδιο εγκαταλείψει τη στάση ουδετερότητας που τηρούσε και να ταχθεί στο πλευρό του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
Συνέντευξη στον ΑΠΟΣΤΟΛΟ ΤΟΜΑΡΑ
Ιδιαίτερα έντονος με τη στάση που τήρησαν τέσσερα συνοδικά μέλη, οι μητροπολίτες Λεμεσού, Κύκκου, Ταμασσού και ο επίσκοπος Αμαθούντος), μετά από τη μνημόνευση του μητροπολίτη Κιέβου από τον ίδιο, εμφανίζεται ο προκαθήμενος της Εκκλησίας. Σε συνέντευξή του στην «Κ» ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Χρυσόστομος Β΄ κάνει λόγο για παρασυναγωγή των τεσσάρων που τιμωρείται έως και με καθαίρεση. Εξηγεί γιατί δεν αποχωρεί από την ηγεσία της Εκκλησίας παρά το γεγονός ότι το είχε σκεφθεί και παρά τα προβλήματα υγείας του.
–Γιατί, μακαριότατε, προχωρήσατε αυτή τη στιγμή σε αναγνώριση της αυτόνομης Εκκλησίας της Ουκρανίας;
–Το έκανα για έναν σοβαρό λόγο. Είχα προσκληθεί από τον παναγιώτατο τον περασμένο Φεβρουάριο. Πίστευα ότι μπορούσα να συνεχίσω τις προσπάθειές μου να δω όλους τους προκαθημένους και να τους πείσω. Επειδή υπήρξα για 30 ολόκληρα χρόνια εκπρόσωπος της Εκκλησίας Κύπρου στις πανορθόδοξες διασκέψεις, γνώριζα τις απόψεις όλων των αυτοκέφαλων Εκκλησιών. Έβλεπα πως η μία Εκκλησία ήθελε να επεμβαίνει στα όρια της άλλης. Και ήμουν ο μόνος που αντιδρούσε και τους έλεγα, «Αδελφοί, καταντήσαμε όλοι, Εκκλησίες εθνικές, πρώτα είμαστε το έθνος και έπειτα ορθόδοξοι. Αυτό είναι σφάλμα». Πρέπει πρώτα να είμαστε ορθόδοξοι και μετά έθνος. Η Ορθοδοξία πρέπει να μπει μπροστά και να είμαστε ενωμένοι. Εάν εξαιρέσουμε τις τέσσερις Αποστολικές Εκκλησίες της Μέσης Ανατολής, τις υπόλοιπες Ορθόδοξες Εκκλησίες τις «γέννησε» η Κωνσταντινούπολη και μάλιστα μετά την άλωση. Ανάμεσα σε αυτές και τη Ρωσική Εκκλησία. Προς τιμήν του, μάλιστα, το Οικουμενικό Πατριαρχείο έδινε αυτοκεφαλίες και εδάφη του, σε άλλες Εκκλησίες. Στην περίπτωση της Ουκρανίας ήταν περιφέρεια του Οικουμενικού που την παραχώρησε επιτροπικώς στη Ρωσική Εκκλησία, όπως έγινε και με τις νέες χώρες στην Ελλάδα. Μετά την πτώση του κουμμουνισμού το Οικουμενικό Πατριαρχείο ζήτησε από τη Ρωσική Εκκλησία να επανέλθει στο καθεστώς προ του 1917, κάτι που αρνήθηκε ο τότε πατριάρχης Μόσχας Αλέξιος. Και έρχονται σήμερα και έχουν αυτή τη συμπεριφορά. Και εγώ ρώτησα τον οικουμενικό πατριάρχη: Αφού υπάρχουν οι κώδικες, γιατί επεμβαίνει (σ.σ. το Πατριαρχείο Μόσχας); Γνωρίζω ότι πήρε σήμερα δύο επαρχίες από τη Γεωργία, δύο επαρχίες από την Ουκρανία, πήρε τη μισή χριστιανοσύνη από την Πολωνία, πήρε επαρχίες από τη Ρουμανία. Πού βρέθηκε στην Αμερική να κάνει αυτοκέφαλη Εκκλησία, ποιος του έδωσε το δικαίωμα; Αυτές οι επεμβάσεις των άλλων σε εδάφη έφερε την αναστάτωση σε όλη την Ορθοδοξία. Εμείς ως Εκκλησία είμαστε πρώτα Ορθόδοξοι και μετά Έλληνες και αυτό το φυλάμε ως κόρην οφθαλμού.
–Γνωρίζω πως πριν προχωρήσετε σε αναγνώριση της Ουκρανικής Εκκλησίας (μνημόνευση Μητροπολίτη Κιέβου) ενημερώσατε τον οικουμενικό πατριάρχη με επιστολή.
–Λόγω του προβλήματος στο πόδι μου, είχα και κάποια ατυχήματα με αποτέλεσμα να σπάσω τον σπόνδυλό μου και γι’ αυτό πήγα και έκανα εγχείρηση. Εκεί χειρουργημένος αποφάσισα να γράψω την επιστολή στον οικουμενικό πατριάρχη, ότι δεν μπορώ πλέον να συνεχίσω τις προσπάθειες συμφιλίωσης. Και επειδή τηρούσα μια ουδετερότητα στο ουκρανικό ζήτημα, για να βοηθήσω, λόγω κορωνοϊού και επειδή υποβάλλομαι σε χημειοθεραπείες του είπα ότι δεν μπορώ να δραστηριοποιηθώ. Εν ολίγοις δεν σεβάστηκαν τους κώδικες που εξέδωσε για την κάθε τοπική Εκκλησία, το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Και μερικές χώρες όπως η Ρωσία επενέβη σε πολλές, διότι είχε πληθυσμό σε αυτές. Δηλαδή αύριο εάν προωθήσει ακόμα λίγους Ρώσους θα θέλει να στείλει Ρώσο μητροπολίτη και στη Λεμεσό.
–Ανησυχείτε από ένα τέτοιο ενδεχόμενο;
–Δεν ανησυχώ, γιατί η Εκκλησία μας είναι καλά οργανωμένη. Αλλά εάν δεν ήταν καλά οργανωμένη θα μπορούσε να το κάνει. Είναι ουτοπία να πιστεύει κανείς ότι μπορεί να κάνει, είμαστε καλά οργανωμένοι. Μπορεί στο πίσω μέρος του εγκεφάλου τους να το έχουν, αλλά δεν μπορεί να κάνει κάτι τέτοιο εδώ. Είμαστε σε επαφή με τον λαό μας, εκεί οι πόρτες των δεσποτάδων είναι κλειστές για τον λαό.
–Και στην επιστολή σας προς τον οικουμενικό πατριάρχη τον ενημερώσατε ότι θα μνημονεύσετε τον μητροπολίτη Κιέβου.
–Μάλιστα. Και εγώ θεώρησα καλό για να μην ενοχληθούν και να τσακωθούμε, (μητροπολίτες της Εκκλησίας της Κύπρου) να μην τους ενημερώσω, διότι, εάν το έκανα, θα μου έλεγαν όχι. Και σε απάντηση δική μου θα τους έλεγα «δεν θα σας ακούσω» που θα ήταν χειρότερα τα πράγματα. Λέω θα μνημονεύσω και θα διαμαρτυρηθούν και όταν έλθουν κοντά μου να διαμαρτυρηθούν, θα τους πως «Αδελφοί, επειδή είχα υπόψη να μην σας ακούσω γι’ αυτό δεν σας το είπα. Απολογούμαι, αλλά είναι δικαίωμά μου και το έκανα». Όταν πήγαινα στις πανορθόδοξες διασκέψεις, ο μακαριστός Χρυσόστομος Α΄ δεν ρώτησε κανένα. Το ίδιο και εγώ. Δεν ρώτησα κανένα όταν πήγαινε ο μητροπολίτης Πάφου.
–Οι τέσσερις μητροπολίτες που διαφώνησαν σας έστειλαν επιστολή να συγκληθεί Σύνοδος για το θέμα αυτό;
–Όχι. Εδώ υπάρχει γραμματεία της Ιεράς Συνόδου και όποιος θέλει μπορεί να στείλει. Εγώ είπα και ένας να ζητήσει εγώ θα κάνω Σύνοδο, αλλά δεν έστειλε κανένας. Και έκαναν και παρασυναγωγή. Με κατηγορούν εμένα, αλλά συνήλθαν οι τέσσερις άνευ εμού. Αυτό λέγεται παρασυναγωγή και τιμωρείται αυστηρά και με καθαίρεση. Αλλά εγώ δεν είπα τίποτα. Αυτά που καταδικάζουν τα κάνουν οι ίδιοι και εγώ σιωπώ να δω η παρανομία τους πού θα φθάσει. Και το χειρότερο. Ο Κύκκου έχει μια ηλικία, δικαιούται να πει και έναν λόγο παραπάνω. Αλλά, παιδαρέλι, ο Ταμασσού να βγαίνει και να με υβρίζει, αυτό πάει πολύ. Δεν είναι ηθικό και είναι χειροτονία δική μου. Ντροπή του. Δεν του πάει να με υβρίζει. Πάει να τα φτιάξει, τώρα, αλλά δεν φτιάχνονται, τα είπε. Είναι συμπεριφορά να υβρίζει αυτόν που τον χειροτόνησε και είναι προκαθήμενος της Εκκλησίας; Η πόρτα μου είναι ανοικτή. Γιατί δεν ήλθαν να διαμαρτυρηθούν και θα τους εξηγούσα. Αλλά ο εγωισμός τους και το ανεύθυνο του χαρακτήρα τους δεν τους άφησαν.
–Κλείνετε τα 80 χρόνια της ηλικίας σας. Σας πέρασε από το μυαλό σας να αποτραβηχτείτε από τη διοίκηση της Εκκλησίας;
–Είχα από μικρός μια επιθυμία, αν μου δώσει χρόνια ο Θεός, προτού φθάσω στο τέλος να αποσυρθώ, διότι η διοίκηση φθείρει. Και ήθελα να ηρεμήσω και να μιλήσω λίγο με τον Θεό και έπειτα να φύγω από αυτό τον κόσμο. Αλλά είδα, από την ώρα που ασθένησα, τη συμπεριφορά μερικών αδελφών. Έφθασαν μερικοί στο σημείο να πάνε να ρωτήσουν τους γιατρούς πότε «φεύγω» και οι γιατροί «αντίναξαν γιακά» και αυτό μου το είπαν οι ίδιοι: Καλά δεν ντρέπονται; Και εγώ είπα καλά να είναι. Άκουσα από πολλούς και αναγκάσθηκαν να πω μια μέρα ότι αν επιθυμούν μερικοί αδελφοί να παραμείνουν μικροί, ας μείνουν μικροί δεν με νοιάζει. Εγώ ευχαριστώ τον Θεό, γιατί εδώ δεν ήλθα να απολαύσω, ήλθα για να κάνω τομές στην Εκκλησία και με βοήθησε ο Θεός και τις έκανα και είμαι ευχαριστημένος και με τον Θεό και τους ανθρώπους. Εκείνο που με βοήθησε ήταν η συμπαράσταση του λαού. Για αυτό δεν με ενδιαφέρει εάν μερικοί δεν με συμπαθούν ή θέλω να φύγω. Για να είμαι ειλικρινής θέλω να φύγω, αλλά προγεύομαι ότι αν φύγω μεταξύ τους θα σκοτωθούν. Δεν ξέρω τι θα κάνουν. Θέλω να κάνω φωτοβολταϊκά, τα εισοδήματα από τα οποία θα πηγαίνουν στο Κεντρικό Ταμείο για τον κλήρο γιατί δεν ξέρω εάν ο διάδοχός μου, θα κρατήσει την ίδια πολιτική που κρατώ εγώ. Αν τα κόψει θα καταρρεύσει το Ταμείο και θέλω πάση θυσία να το ολοκληρώσω. Θέλω να το προικοδοτήσω όπως τη Θεολογική Σχολή. Με θλίβει γιατί έχει Συνοδικό που δεν πάτησε στη Θεολογική Σχολή να τη δει γιατί την έκανα εγώ. Όταν έχεις Αδελφούς που έχουν αυτή τη νοοτροπία σκέφτεσαι εάν πρόκειται να παραιτηθείς;
Μπλοφάρουν..
–Το μερικό άνοιγμα των Βαρωσίων το αναμένατε;
–Πίστευα και πιστεύω ότι οι Τούρκοι μπλοφάρουν. Η πόλη της Αμμοχώστου είναι κατεστραμμένη, είναι πιο εύκολο για τους Τούρκους να χτίσουν, δίπλα, μια άλλη πόλη. Τα ξενοδοχεία έχει τώρα μισό αιώνα που είναι εγκαταλελειμμένα, θέλουν χάλασμα, δεν μπορούν να φτιαχτούν. Δεν νομίζω ότι θα πάνε να δώσουν δισεκατομμύρια για να φτιάξουν την πόλη ή τα ξενοδοχεία για να τα λειτουργούν, παρόλο που είναι η καλύτερη θάλασσα της Κύπρου, η Αμμόχωστος. Θα περιμένουν βέβαια την αντίδρασή μας, θα αντιδράσουμε και θα έχουν κατακραυγή απ’ όλη την Ευρώπη, απ’ όλο τον κόσμο. Αλλά πρέπει να πληρώσουν πολλά χρήματα για να τα φτιάξουν. Έχει και η Αρχιεπισκοπή το δικό της ξενοδοχείο εκεί το Ασπέλια, αλλά και να ελευθερωνόταν η Αμμόχωστος, θα το χαλούσαμε και θα το ξαναχτίζαμε. Μπλοφάρουν. Και να καλέσουν τον νόμιμους κατοίκους να επιστρέψουν πού θα πάνε; Αφού ούτε ρεύμα ούτε νερό έχει.
–Η Αρχιεπισκοπή ως ιδιοκτήτης περιουσιακών στοιχείων θα αντιδράσει εάν οι Τούρκοι, παράνομα, χρησιμοποιήσουν την περιουσία αυτή;
–Με χίλιους τρόπους θα αντιδράσουμε, ασφαλώς και αντιδρούμε. Μερικά οικόπεδα που είχαμε τα έχτισαν οι Τούρκοι. Ήλθε εκείνος που τα αγόρασε και ζήτησε να τα τιτλοποιήσουμε και δεν το κάναμε. Θα περιμένεις να λυθεί το εθνικό θέμα του είπαμε.
–Μακαριότατε, συμφωνείτε με τα περί «χαμένων ευκαιριών» επιστροφής της Αμμοχώστου;
–Εκείνοι που λένε ότι είχαμε «χαμένες ευκαιρίες», όχι μόνο για την Αμμόχωστο για το Κυπριακό για να το λύσουμε, καμία χαμένη ευκαιρία δεν είχαμε. Πάντοτε υπήρχε πίσω ουρά. Ευτυχώς, οι ηγεσίες μας ήταν πολύ προσεχτικές και δεν έπεσαν στο λάθος να κάνουμε λύση με ουρά πίσω. Δεν μας έδωσαν λύση καθαρή ποτέ.
Έγιναν λάθη
–Μακαριότατε τι δεν πήγε καλά με το επενδυτικό πρόγραμμα των πολιτογραφήσεων;
–Τα διάφορα δικηγορικά γραφεία έπαιρναν αρκετά χρήματα για να πείσουν την κυβέρνηση να δίνει διαβατήρια. Και σου λέει γιατί να θησαυρίσουν κάποια γραφεία; Έπρεπε η κυβέρνηση να είναι πιο αυστηρή. Το ότι έτρωγαν χρήματα, ολίγον τι παράνομα, είναι αυτό που εξαγρίωσε και όλον τον κόσμο. Πρώτα – πρώτα δεν είχαν σωστή νομοθεσία. Έγινε βεβιασμένα, δεν ξέρω, έπρεπε να γίνουν αυστηρές προδιαγραφές και έπρεπε να ήταν αυστηρή. Γίνονται λάθη, παντού γίνονται και θα συνεχίσουν να γίνονται. Στη δική μας περίπτωση, που είχα εισηγηθεί να του δοθεί διαβατήριο, ο επενδυτής ήλθε ως κύριος και ήλθε μέσω της τράπεζας που η Κεντρική Τράπεζα τις ελέγχει. Μας έδωσαν μια επιταγή τράπεζας, δεν μας έφεραν σακούλα με χρήματα για να υποψιαστείς ότι κάτι δεν πάει καλά. Και ευτυχώς που δεν άγγιξα την επιταγή. Όταν αποκαλύφθηκε ότι ο επενδυτής δεν είναι καθαρός, είπα πως εάν η κυβέρνηση της χώρας του τα ζητήσει θα τους τα στείλουμε.
–Σας ζήτησαν τα χρήματα;
–Όχι, αλλά είναι στην τράπεζα δεν τα αγγίξαμε. Μερικοί που αρέσκονται να κάνουν τον μεγάλο μου είπαν «να τα στείλεις πίσω». Όταν μου τα ζητήσουν, δεν είναι δικά μου, θα τα στείλω. Αλλά να μου τα ζητήσουν. Δηλαδή δεν είμαστε αυστηροί από την αρχή και η κυβέρνηση να γίνει αυστηρή.
Δύσκολες οι συνομιλίες στο Κυπριακό με Τατάρ
–Η εκλογή Ερσίν Τατάρ στην ηγεσία της τ/κ δυσκολεύει την ήδη δύσκολη κατάσταση στο Κυπριακό;
–Πιστεύω πως ναι. Με την εκλογή Τατάρ θα δυσκολευθούμε να κάνουμε συνομιλίες, διότι έβαλε ως προϋπόθεση τα δύο κράτη. Η Ευρώπη, που πλείστες χώρες έχουν πρόβλημα απόσχισης, δεν ευνοούν δύο κράτη στην Κύπρο. Αποκλείεται. Πρέπει να αποφασίσουμε και να πείσουμε την Ευρώπη ότι δεν είναι ολόκληρη η Κύπρος στην Ε.Ε., μόνο το ελεύθερο κομμάτι. Αλλά σπρώχνουμε το άλλο κομμάτι να πάει να ενωθεί με την Τουρκία και θα έχουμε την Τουρκία εντός. Και με τον Ερντογάν επικεφαλής που τα θέλουν όλα, πίστευα και πιστεύω πως λύση που να δουλεύει δεν πρόκειται να υπάρξει.
–Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας όταν προσκληθεί από τον γ.γ. των Ηνωμένων Εθνών ποια στάση θα πρέπει να τηρήσει εάν απέναντί του έχει μια τουρκική πλευρά που μιλάει για δύο ξεχωριστά κράτη;
–Ξέρω τις απόψεις του προέδρου, έχουμε ήδη μιλήσει. Είναι υποχρεωμένος να πάει και είναι υποχρεωμένος να κρατήσει μια στάση σωστή, που αν η λύση δεν δουλεύει δεν θα τη δεχθεί. Διότι λύση που δεν λειτουργεί και θα καταρρεύσει θα είναι ό,τι χειρότερο. Το αντιλαμβάνεται, το ξέρει εκ των προτέρων. Συνεπώς γνωρίζει, αν οι Τούρκοι επιμείνουν στις θέσεις τους, οι οποιεσδήποτε συνομιλίες θα καταρρεύσουν.
Δείτε τη συνέντευξη σε μορφή pdf πατώντας εδώ..
Εκκλησία της Κύπρου