Ἡ σημαία μας χωρὶς Σταυρό;

Εἶναι γνωστό, καλοί μου φίλοι, ὅτι εἶναι πολὺ ἀμφισβητήσιμος καὶ σαφῶς ἀμφιλεγόμενος ὁ ρόλος τῆς Ἐπιτροπῆς «ΕΛΛΑΔΑ 2021», ἡ ὁποία ἔχει ὁρισθεῖ γιὰ τὸν ἑορτασμὸ τῶν 200 ἐτῶν ἀπὸ τὴν ὄντως μοναδικὴ καὶ ἀνεπανάληπτη Ἐπανάσταση τοῦ 1821.

Μεταξὺ αὐτῶν ποὺ ὡς φαίνεται ἐπιχειρεῖ νὰ ἀποδομήσει εἶναι καὶ τὰ ἐθνικά μας σύμβολα, ὅπως τὴ σημαία μας, γιὰ τὴν ὁποία ἔχει δημιουργήσει τὴν ἐντύπωση ὅτι τὴν θέλει χωρὶς τὸν Σταυρό! Ἡ ἐντύπωση αὐτὴ ἔχει δημιουργηθεῖ ἀπὸ τὸ γνωστὸ σῆμα της, τὸ ὁποῖο οὔτε τὸν Σταυρὸ ἔχει οὔτε καὶ τὴ σημαία, ἀλλὰ τὸν ἀριθμὸ 1 καὶ τὸν κυματισμὸ μιᾶς λωρίδας μὲ τὰ ἐθνικά μας χρώματα (γαλάζιο καὶ λευκό). Ἕνα σῆμα ποὺ ἡ Πρόεδρος τῆς Ἐπιτροπῆς μᾶς κάλεσε «νὰ τὸ βάλουμε ὅλοι στὴν καρδιά μας»!!!

* * *

Ἀξίζει νὰ τονιστεῖ, εὐθὺς ἐξ ἀρχῆς, ὅτι ἡ σημαία μας εἶναι ἀπὸ τὶς πολὺ λίγες στὸν κόσμο ποὺ φέρουν τὸν Σταυρό. Οἱ παγκοσμιοποιητὲς ἀπεχθάνονται τὶς σημαῖες καὶ κάθε μορφῆς ἐθνικὰ σύμβολα, πολὺ δὲ περισσότερο αὐτὲς (καὶ αὐτὰ) ποὺ φέρουν τὸν Σταυρό.

Καὶ στὴ θέση τους τί νὰ βάλουμε ἆραγε; Μήπως τὰ ἐμπορικὰ σήματα καὶ τὶς σημαῖες τῶν πολυεθνικῶν, οἱ ὁποῖες κυματίζουν ἀνενόχλητες παντοῦ στὸν πλανήτη; Ἢ τοὺς ἀντεστραμμένους σταυροὺς καὶ τὰ λοιπὰ σατανιστικὰ σύμβολα, ποὺ κυκλοφοροῦν εὐρέως τόσο μέσῳ τῆς μουσικῆς (ὅπως τὸ ρόκ, τὸ χέβυ μέταλ κ.λπ.), ἀλλὰ καὶ μέσῳ τῶν παιδικῶν παιχνιδιῶν, τῶν κινουμένων σχεδίων, τῶν κόμικ, τῶν βιντεοπαιχνιδιῶν, τῶν ταινιῶν κ.λπ., ἀκόμη δὲ καὶ μέσῳ τοῦ πίρσινγκ καὶ τοῦ τατουάζ; Καὶ τί σύμπτωση ! Γιὰ ὅλα αὐτὰ δὲν ὑπάρχει καμμία ἐνόχληση, καμμία ἀντίδραση, οὔτε καὶ τῶν πλέον «προοδευτικῶν» ποὺ γνωρίζουμε !!

Συνεπῶς αὐτὸς ὁ παραγκωνισμὸς τῶν Χριστιανικῶν Συμβόλων, ὅπως καὶ τῶν ἐθνικῶν ποὺ φέρουν αὐτά, ἐκεῖ ἀποβλέπει κι ἐκεῖ θὰ ὁδηγήσει. Στὴν ἐπικράτηση τῶν σατανιστικῶν συμβόλων καὶ στὴν ἐπικράτηση τῶν συμβόλων καὶ τῶν σημάτων τῶν πολυεθνικῶν! Κάθε δὲ ἐξαγορὰ ἢ συγχώνευση πολυεθνικῆς μὲ πολυεθνικὴ ὅλο καὶ θὰ τὰ λιγοστεύει αὐτά, γιὰ νὰ ὑπάρχει στὸ τέλος τί;

* * *

Ἀλλὰ ἀφοῦ πρόκειται γιὰ τὸν ἑορτασμὸ τῶν 200 χρόνων ἀπὸ τὴν ἐπανάσταση τοῦ 1821, ἀξίζει νὰ δοῦμε μὲ ὅση συντομία γίνεται πῶς καθιερώθηκε ὁ Σταυρὸς στὴ σημαία μας καὶ πῶς ἔχει ἄμεση σχέση καὶ εἶναι σαφῶς ταυτισμένος ὄχι μόνο μὲ τὴν ἐπανάσταση, ἀλλὰ καὶ μὲ τὸ ἴδιο τὸ Ἔθνος μας. Ἔχουμε λοιπὸν τοῦτες τὶς ἀναντίρρητες ἀλήθειες:

1. Ἡ σημαία μας ἀποτυπώνει κατ’ ἀρχὴν τὰ δύο μεγάλα καὶ ἀνυπέρβλητα κεφαλόβρυσα τῆς ἐθνικῆς μας ταυτότητας. Τὴν Ὀρθόδοξη Πίστη μας καὶ τὴν ἴδια μας τὴν Πατρίδα μὲ ὅ,τι τὴν ἀποτελεῖ (ἱστορία, παραδόσεις, ἔθιμα κ.λπ.)
2. Στὴν ἀρχαία Ἑλλάδα δὲν ὑπῆρχαν σημαῖες, μὲ τὴ σημερινὴ ἔννοια τοῦ ὅρου. Ἁπλῶς κάθε πόλη – κράτος εἶχαν τὰ δικά τους ἐμβλήματα, ποὺ ὀνομάζονταν ἐπίσημα ἢ παράσημα ἢ σημεῖα. Ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος υἱοθετεῖ ἀμέσως τὰ Χριστιανικὰ σύμβολα (ὅπως τὸ μονάγραμμα τοῦ Χριστοῦ «ΧΡ»), καὶ βεβαίως τὸν Σταυρό, ποὺ ἀποτυπώνει στὰ πρῶτα λάβαρα μὲ διαταγή του τὸ 312 μ.Χ. ποὺ καθιερώθηκαν ἔκτοτε, μετὰ μάλιστα καὶ τὴ γνωστὴ νίκη του στὸν Τίβερη ποταμό.[1] Ἂν καὶ ἀργότερα ὁ βυζαντινὸς στόλος χρησιμοποιοῦσε διαφορετικὴ σημαία ἀπ’ τὶς χερσαῖες δυνάμεις, ὅμως κι αὐτὴ εἶχε Χριστιανικὰ σύμβολα.[2] Ὁ Σταυρὸς καὶ οἱ εἰκόνες μπῆκαν πλέον σὲ ὅλες τὶς δραστηριότητες τῆς αὐτοκρατορίας, στοὺς δημόσιους χώρους, ἀκόμη δὲ καὶ τὰ νομίσματα.[3]
3. Στὴν προεπαναστατικὴ περίοδο δὲν ὑπῆρχε ἑνιαία Ἑλληνικὴ σημαία, ἀλλὰ κάθε ἐπαναστατημένη ὁμάδα εἶχε τὴ δική της. Λέει ὁ στίχος ἑνὸς δημοτικοῦ τραγουδιοῦ: «Κάθε κορφὴ καὶ φλάμπουρο, κάθε κλαρὶ καὶ κλέφτης». Μὲ τὴν ἔναρξη δὲ τῆς ἐπανάστασης κυριαρχοῦσαν παντοῦ οἱ τοπικὲς σημαῖες. Κάθε σημαντικὸς ὁπλαρχηγὸς εἶχε τὴ δική του σημαία, τόσο στὴν ἠπειρωτικὴ Ἑλλάδα ὅσο καὶ στὴ νησιωτική. Ὡστόσο, ποιὸ ἦταν τὸ κοινὸ χαρακτηριστικό τους; Ὁ Σταυρός, ποὺ ἐκτὸς τῶν ἄλλων (ὅπως τὴν ὑπομονή, τὴν καρτερία, τὸν ἀγῶνα, τὴ θυσία, τὴν παρηγορία, τὸν θάνατο, τὴν ἀνάσταση), ἤθελε νὰ δείξει καὶ τὴ θρησκευτικὴ διαφορὰ μεταξὺ τῶν ἐξεγερμένων Ἑλλήνων καὶ τῶν κυριάρχων Τούρκων![4] Τὰ δὲ χρώματα γαλάζιο καὶ λευκό, ὑποδήλωναν «τὴ δικαιοσύνη καὶ τὴν πίστη τὸ κυανό, τὴν ἠθικὴ καθαρότητα καὶ τὴν ἁγνότητα τοῦ σκοποῦ τὸ λευκό».[5] Ὁ ἀριθμὸς τῶν 9 λωρίδων τῆς Ἑλληνικῆς Σημαίας ἀνταποκρίνεται, κατὰ τὴν ἐπικρατέστερη ἄποψη, στὶς συλλαβὲς τῆς γνωστῆς φράσεως «Ἐλευθερία ἢ θάνατος» ποὺ ἀναγραφόταν σὲ μερικὲς σημαῖες, ὅταν ἐξερράγη ἡ Ἐπανάσταση τοῦ 1821.
4. Στὶς 26 Φεβρ. 1821 ὑψώθηκε στὸ Ἰάσιο τῆς Μολδαβίας ἡ πρώτη σημαία τῆς Ἑλληνικῆς Παλιγγενεσίας, ποὺ χρησιμοποίησε ὁ Ἀλέξανδρος Ὑψηλάντης στὸν ἡρωικὸ ἀγῶνα του κατὰ τῶν Τούρκων. Στὴ μία ὄψη ἔφερε τὴν εἰκόνα τοῦ Σταυροῦ καὶ τῶν Ἁγίων Κωνσταντίνου καὶ Ἑλένης καὶ τὴν ἐπιγραφὴ «Ἐν τούτῳ νίκα» καὶ στὴν ἄλλη παράσταση τοῦ Φοίνικα καὶ τὴν ἐπιγραφὴ «Ἐκ τῆς κόνεώς μου ἀναγεννῶμαι». Σχεδὸν ἕνα μήνα ἀργότερα ὁ Παλαιῶν Πατρῶν Γερμανὸς ὕψωσε στὴ Μονὴ Ἁγίας Λαύρας τὸ περίφημο λάβαρο τῆς Ἐπαναστάσεως. Εἶχε ὀρθογώνιο σχῆμα καὶ ἀπεικόνιση τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου. Ὥς καὶ σ’ αὐτὴ τὴν περικεφαλαία τοῦ Κολοκοτρώνη, ὅπως φαίνεται στὸ πορτρέτο του ποὺ βρίσκεται στὸ Ἐθνικὸ Μουσεῖο, ὑπῆρχε καλὰ χαραγμένος ὁ Σταυρός. Σταυρὸ εἶχε ἐπίσης καὶ ἡ σημαία τῶν ἐπαναστατῶν τοῦ 1843 κατὰ τοῦ Ὄθωνα.
5. Μὲ τὸν Σταυρὸ ἐπιπλέον οἱ Ἕλληνες, βαθύτατα Ὀρθόδοξοι ἀπ’ τὴν ἄλλη, διατύπωναν καὶ τὴν πίστη τους στὸν Ἀναστάντα Χριστὸ καὶ πὼς Ἐκεῖνος, μέσα ἀπ’ τὴν σταυρική τους πορεία, θὰ φέρει καὶ τὴν ἀνάσταση τοῦ Ἔθνους.
6. Εἶναι πολὺ χαρακτηριστικὰ αὐτὰ ποὺ ἀναφέρει ὁ Ρήγας Φεραῖος στὸ «Θούριό» του γιὰ τὸν Σταυρό:

«Ἐλᾶτε μ’ ἕναν ζῆλον σὲ τοῦτον τὸν καιρὸν

νὰ κάμωμεν τὸν ὅρκον ἐπάνω στὸν Σταυρόν…

Ψηλὰ στὰ μπαϊράκια σηκῶστε τὸν Σταυρὸν

καὶ σὰν ἀστροπελέκια κτυπᾶτε τὸν ἐχθρόν…

Στεριᾶς καὶ τοῦ πελάγου νὰ λάμψη ὁ Σταυρὸς

κ’ εἰς τὴν Δικαιοσύνην νὰ σκύψη ὁ ἐχθρὸς»[6]

7. Οἱ δύο πρῶτες Ἐθνοσυνελεύσεις τῆς Ἐπανάστασης ἔκριναν πὼς ἔπρεπε νὰ ὑπάρχει μία σημαία σὲ ὅλη τὴν ἐπικράτεια, καθορίστηκε δὲ τελικὰ καὶ ἀπὸ τὸ Σύνταγμα τῆς Ἐπιδαύρου τὸ 1822, αὐτὴ νὰ εἶναι τούτη ποὺ ἔχουμε σήμερα, μὲ δύο ὅμως παραλλαγές. Τῆς ξηρᾶς καὶ τῆς θάλασσας (ἐμπορικοῦ καὶ πολεμικοῦ ναυτικοῦ), πάντοτε μὲ τὸν Σταυρό, τὸ μέγα αὐτὸ σύμβολο τῆς Ὀρθοδοξίας. Δυστυχῶς μὲ τὸν νόμο 851/1978[7] ὁρίστηκε νὰ ὑπάρχει τελικὰ μόνο μία παραλλαγή, αὐτὴ τῆς θάλασσας, ἡ ὁποία περιόρισε τὸν Σταυρὸ ἀπ’ τὸ κέντρο στὸ ἄνω ἄκρο ἀριστερά.
8. Βλέπουμε, λοιπόν, ὅτι ὁ Σταυρὸς στὴν ἐθνική μας σημαία, μᾶς ὁδηγεῖ στὴν ἵδρυση τοῦ Ἐλληνικοῦ κράτους, στὴν Ἐπανάσταση τοῦ ’21, στὴν προεπαναστατικὴ περίοδο, στὴ βυζαντινὴ αὐτοκρατορία, στὸν Μέγα Κωνσταντῖνο, στὶς κατακόμβες, στοὺς Ἀποστόλους, στὸν Χριστό. Εἴτε τὸ θέλουμε εἴτε δὲν τὸ θέλουμε. Αὐτὴ εἶναι ἡ ἱστορία μας. Αὐτὸς εἶναι ὁ λαός μας, ὅπως πορεύτηκε στὶς χιλιετηρίδες. Καὶ σ’ ὅποιους ἀρέσουμε τελικά…
9. Ἀξίζει νὰ σημειωθεῖ ἐπιπλέον ὅτι ὅλες οἱ σημαῖες ποὺ κατὰ καιροὺς χρησιμοποιήθηκαν ἀπ’ τοὺς Ἕλληνες, μετέφεραν τὸν ἀπόηχο σπουδαίων γεγονότων ποὺ σφράγισαν τὴ συλλογικὴ μνήμη. Ἀπὸ τὰ χρόνια τῆς Βυζαντινῆς αὐτοκρατορίας ὥς τὸν Ἀγῶνα τοῦ 1821 καὶ ἀπὸ τὶς ἐπαναστάσεις τῶν ἀλύτρωτων πληθυσμῶν ὥς τὴν Μικρασιατικὴ καταστροφή, τὰ ἐμβλήματα καὶ τὰ σύμβολα ἀπεικόνιζαν μὲ τὸν πλέον εὔγλωττο τρόπο τὶς θυσίες, τοὺς ἀγῶνες, τὰ ἐπιτεύγματα, ἀκόμη δὲ καὶ τὶς προσδοκίες τοῦ λαοῦ μας.

* * *

Ὅπως καὶ νὰ τὸ κάνουμε, ὅ,τι καὶ νὰ ποῦμε, ἡ ἀλήθεια εἶναι μία. Ὅτι ἡ Ἑλλάδα ἐπέζησε καὶ μεγαλούργησε στοὺς αἰῶνες, γιατί συμπορεύτηκε μὲ τὸν Ἐσταυρωμένο, γιατί δέχθηκε πλούσια τὴ χάρη Του, γιατί εὐθὺς ἐξ ἀρχῆς ἐντάχθηκε στὴν κιβωτὸ τῆς σωτηρίας, ποὺ εἶναι ἡ ἴδια Του ἡ Ἐκκλησία.

Ἔτσι τὰ ἐθνικά μας σύμβολα ἔγιναν ἕνα μὲ τὰ θρησκευτικά, ὥς κι αὐτὸ τὸ κατ’ ἐξοχὴν ἐθνικό μας σύμβολο ποὺ εἶναι ἡ σημαία μας κοσμεῖται μὲ τὸν Σταυρό, ὅπως εἴδαμε. Ὁπότε ὁ Σταυρὸς δὲν εἶναι μόνο τὸ κατ’ ἐξοχὴν θρησκευτικό μας σύμβολο, ἀλλὰ καὶ τὸ κατ’ ἐξοχὴν ἐθνικό μας σύμβολο.

Ναί, τόσο πολὺ οἱ Ἕλληνες εἶναι ταυτισμένοι μὲ τὴν Ὀρθόδοξη Πίστη τους. Ναί, ὅλες μας τὶς παραδόσεις τὶς διαπερνᾶ αὐτὴ ἀκριβῶς ἡ Ὀρθόδοξη Πίστη μας. Καὶ εἶναι αὐτὴ ποὺ διαφύλαξε τὸ ἔθνος στὰ χρόνια τῆς σκλαβιᾶς του ἀπ’ τοὺς Ὀθωμανούς, αὐτὴ ποὺ τὸ ἐνέπνεε πάντοτε ἀκόμη καὶ γιὰ νὰ ἐπαναστατήσει, δὲν εἶναι καθόλου τυχαῖο δὲ τὸ γεγονὸς πὼς κι αὐτὴ ἡ κορυφαία ἐπανάσταση τοῦ 1821, ἔγινε «γιὰ τοῦ Χριστοῦ τὴν Πίστη τὴν ἁγία καὶ τῆς Πατρίδος τήν ἐλευθερία».

* * *

Λοιπόν, πόσο γεμάτη δὲν εἶναι ἡ ἱστορία μας ἀπ’ ὅλα αὐτά, πόσο βαθιὲς δὲν εἶναι οἱ ρίζες μας σ’ αὐτὲς τὶς Ἑλληνορθόδοξες παραδόσεις μας, πόσο μεγάλα καὶ συνάμα ἀτράνταχτα δὲν εἶναι αὐτὰ τὰ πνευματικὰ θεμέλια τοῦ Ἔθνους μας! Καὶ πόσο μέγα ἀλλὰ καὶ ἀνιστόρητο λάθος εἶναι τὸ νὰ ἑορτάσουμε τὰ 200 χρόνια ἀπὸ τὴν ἐπανάσταση τοῦ 1821 χωρὶς αὐτά! Θὰ τοὺς τὸ ἐπιτρέψουμε; Ἂς θυμηθοῦμε, πάντως, τοῦτο τὸ λόγο τοῦ Μακρυγιάννη: «Ὅταν μοῦ πειράξουν τὴν Πατρίδα καὶ τὴ Θρησκεία μου, θὰ μιλήσω, θὰ ’νεργήσω κι ὅ,τι θέλουν ἄς μοῦ κάνουν»…

Κ. Γ. Παπαδημητρακόπουλος

Σημειώσεις:

[1] Στὶς 26 Ὀκτωβρίου τοῦ 312 μ.Χ. [2] Ἀρχικά, χρησιμοποιήθηκε λευκὴ σημαία ποὺ ἔφερε κυανὸ σταυρὸ μὲ τέσσερα Β, ἕνα στὴν κάθε γωνία του, ἐνῷ ἀργότερα, ἀφοῦ ἐπανῆλθε ὁ ἀετὸς στὴν ἐπίσημη βυζαντινὴ σημαία, καὶ πάλι ὁ στόλος χρησιμοποιοῦσε διαφορετικὴ σημαία, ἡ ὁποία ἔφερε τὴν εἰκόνα τῆς Παναγίας, ἀετὸ μὲ ἀνοικτὲς πτέρυγες καὶ τὸ μονογράφημα τοῦ Χριστοῦ. Ἡ σημαία αὐτή, ἀρχικὰ κόκκινη καί, ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Νικηφόρου Φωκᾶ (963-969), κυανόλευκη, διατηρήθηκε μέχρι τὰ χρόνια τῶν Κομνηνῶν (11ος – 12ος αἰώνας).

[3] Ἡ ἴδια ἀντίληψη ὑπῆρχε καὶ στὸ δυτικὸ τμῆμα τῆς αὐτοκρατορίας. Ὅταν, γιὰ παράδει-γμα, τὸ 774 μ.Χ. ὁ Πάπας Λέων Γ΄ ἔχρισε τὸν Καρλομάγνο αὐτοκράτορα, τὰ Χριστιανικὰ σύμβολα βρίσκονταν παντοῦ. Στὰ σχολεῖα, στὰ πανεπιστήμια, στὰ ἀνάκτορα, στὰ νοσοκομεῖα καὶ σὲ ὅλα τὰ δημόσια κτήρια.

[4] Ὁ Παπαφλέσσας «ἔκοψε ἕνα κομμάτι ἀπὸ τὸ μπλὲ ἀντερί του καὶ εἶπε σ’ ἕνα παλληκάρι νὰ κόψει δυὸ λόξες ἀπ’ τὴν ἄσπρη φουστανέλλα του κι ἔτσι ἁπλώθηκε στὸ ράσο τοῦ παπᾶ κάτασπρος ὁ Σταυρὸς τοῦ Γένους» (βλ. Π. Καλδίρη «Ὁμιλίες γιὰ ὅλες τὶς σχολικὲς καὶ ἐθνικὲς γιορτές»). Στὰ δὲ διάφορα μέρη τῆς Ἑλλάδος οἱ σημαῖες ἔφεραν τὶς μορφὲς τοπικῶν Ἁγίων.

[5] Βλ. «ΣΗΜΑΙΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ», ἔκδοση τῆς Ἱστορικῆς καὶ Ἐθνολογικῆς Ἑταιρείας.

[6] Σημειώνεται ὅτι ἡ σημαία τοῦ Ρήγα Φεραίου ἦταν ἄσπρη – κόκκινη καὶ μαύρη μὲ τὸ ρόπαλο τοῦ Ἡρακλῆ καὶ τρεῖς Σταυρούς.

[7] «Περὶ ἐθνικῆς Σημαίας, πολεμικῶν Σημαιῶν καὶ Διακριτικοῦ Σήματος τοῦ Προέδρου τῆς Δημοκρατίας».