τοῦ Ἰωάννου Μηλιώνη,
ἐκπαιδευτικοῦ, μέλους τῆς Π.Ε.Γ.
Μιὰ φορὰ κι ἕναν καιρὸ ἦταν ἕνας τραγουδιστῆς, καλὸς κι
ἐπιτυχημένος καλλιτέχνης, ποὺ τὸν ἔλεγαν Βάσο Σεϊτανίδη καὶ ποὺ σ' ἕνα χορὸ
γνώρισε μιὰ ἠθοποιὸ, ποὺ τὴν ἔλεγαν Σμάρω Στεφανίδου γνωστή, στὴ συνέχεια καὶ
καταξιωμένη κι ἐκείνη. Ἀγαπήθηκαν καὶ παντρεύτηκαν κι ἔκαναν τὸ 1953 ἕνα κοριτσάκι τὴ
Λήδα-Εἰρήνη[1].
Ἔζησαν στὴν ἀρχὴ εὐτυχισμένοι, μὲ ἀγάπη ἀνθρώπινη καὶ κοσμικὴ
καταξίωση μέχρι ποὺ τὸ 1965 ὁ Βάσος Σεϊτανίδης ἔφυγε χτυπημένος ἀπ' τὸν καρκίνο
σὲ ἡλικία μόλις 52 χρονῶν.
Τὸ χτύπημα ἦταν βαρὺ γιὰ τὴν οἰκογένεια καὶ εἰδικὰ γιὰ τὴ μικρὴ
Λήδα-Εἰρήνη Σεϊτανίδη, ποὺ στὰ δώδεκά της χρόνια, ἔχασε τὸν πατέρα της. Ἦταν ἕνα μεγάλο σόκ, ἀπ’ τὸ ὁποῖο ἔκανε
χρόνια νὰ συνέλθει. Σταμάτησε τὸ χορό, σταμάτησε τὰ πάντα. Δὲν εἶχε ὄρεξη γιὰ
τίποτε. Τότε ἦταν ποὺ ἄρχισε νὰ ἀναρωτιέται καὶ νὰ ἀναζητᾶ τὴν ἀπάντηση σὲ
προβλήματα μεγάλα: ἀπὸ ποῦ ἐρχόμαστε, ποῦ πᾶμε, τί σημαίνει ζωὴ καὶ θάνατος, τί
σημαίνει ἄνθρωπος[2].
Καὶ ἦταν τότε ἀκριβῶς, τότε ποὺ ἀδύναμη ὑπαρξιακά, χωρὶς τὴν
κατάλληλη ὑποδομὴ καὶ ψάχνοντας τὸ πατρικὸ πρότυπο, ὁ «ἀρχαῖος ὄφις», ὁ
«ἀδικημένος θεὸς» τῆς Θεοσοφίας βρῆκε τὴν εὐκαιρία, στὸ πρόσωπου τοῦ
«ἀγαπημένου θείου» νὰ σταλάξει στὴ δωδεκάχρονη ψυχούλα τὸ δηλητήριο τῆς Θεοσοφικῆς Ἐταιρίας.
Ὁ θεῖος τῆς (ἀδελφός της
μητέρας της), Κώστας Στεφανίδης, ἀπὸ τὰ πρῶτα μέλη τῆς Θεοσοφικῆς Ἐταιρίας, ποὺ
εἶχε μεταφράσει τὰ ἰνδικὰ ἔπη «Ραμάγιανα» καὶ «Μαχαμπάρατα» καὶ πολλὰ ἄλλα
ἰνδικὰ βιβλία ἦταν ἐκεῖνος ποὺ τῆς ἔβαλε τὸ «μικρόβιο», ὅπως λέει ἡ ἴδια, τῆς «φιλοσοφικῆς ἀναζήτησης». Σὲ
οἰκογενειακὲς συγκεντρώσεις, στὸ σπίτι τῆς γιαγιᾶς της, στὸ Χαλάνδρι, τὶς
Κυριακές, ἡ μικρὴ Λήδα εἶχε τὴν εὐκαιρία νὰ «γεύεται
διάφορους δικούς του στοχασμοὺς» καὶ νὰ ἀκούει ἱστορίες. Ἐκεῖ ἄρχισε νὰ γεννιέται
ἡ ἰδιαίτερη σχέση της μὲ τὴν Ἰνδία. «Ἕνα
περίεργο πράγμα. Ἀπὸ μικρὸ παιδί, ὅποτε τύχαινε νὰ ἀκούσω ἰνδικὴ μουσική, μὲ
ἐπίαναν τὰ κλάματα!»[3] μᾶς
λέει ἡ ἴδια.
Καὶ συνεχίζει: «Προσπάθησα
νὰ θεραπεύσω τὸν πόνο μου καὶ τὰ "γιατί" μέσα ἀπὸ τὰ βιβλία ποὺ ζήτησα
ἀπὸ τὸ θεῖο μου. Συζητοῦσα μαζί του γιὰ τὶς ρίζες τῶν θρησκειῶν, ἄρχισα νὰ διαβάζω
σιγὰ-σιγὰ γιὰ τὴ φιλοσοφία τῆς Δύσης καὶ τῆς Ἰνδίας. Ἦταν μεγάλο χτύπημα γιὰ
μένα ὁ θάνατος τοῦ πατέρα μου, κι αὐτὲς οἱ συζητήσεις καὶ τὰ διαβάσματα μ’
ἀνακούφιζαν. Ἔτσι μέχρι τὰ 17 μου ἀσχολήθηκα πολὺ μὲ τὴ φιλοσοφία»[4].
Ἔτσι μεγάλωσε ἡ μικρὴ Λήδα, τελείωση τὸ
σχολεῖο κι ἀποφάσισε νὰ φύγει στὸ Παρίσι γιὰ σπουδὲς γαλλικῆς φιλολογίας στὴ
Σορβόννη, ὅπου παράλληλα παρακολούθησε
σεμινάρια σύγχρονου χοροῦ, μαθήματα θεατρολογίας, ἐθνολογίας, σεξουαλικῆς ἀγωγῆς, ἀνθρωπιστικῆς ψυχολογίας -θεωρητικὰ καὶ
πρακτικά, μὲ εἰδίκευση στὴν εἰκόνα σώματος καὶ τὴ συμβολική του-[5]· κι ἐδῶ ἀξίζει νὰ σημειώσουμε ὅτι ἡ «ἀνθρωπιστικὴ ψυχολογία» ἀποτελεῖ τὸν
προθάλαμο τοῦ ἀποκρυφισμοῦ καὶ τῆς Νέας Ἐποχῆς (New Age).
Στὸ Παρίσι ἡ μικρὴ Λήδα πρωτοασχολήθηκε μὲ τὴν «ἔρευνα
τοῦ ἑαυτοῦ» μέσα ἀπὸ «ψυχοθεραπευτικὲς
μεθόδους body-mind», κυρίως «ραϊχικές,
«θεραπεία Γκεστὰλτ» (Gestalt), «Ἀναγέννηση» (rebirth), «Πρωταρχικὴ Κραυγὴ» (primal scream), «Βιοενεργητικὴ» (bioenergetics)»[6],
γιόγκα καὶ τὸν ἰνδικὸ χορὸ Μπάρατα
Νάτυαμ (Βharata Natyam).
Τὸ 1978 ταξίδεψε στὴ νότια Ἰνδία, «ἀκολουθώντας ἕνα ἰσχυρὸ κάλεσμα ψυχῆς ποὺ ἀπὸ μικρὴ ἔνιωθε γιὰ τὴ χώρα
τῶν φιλοσόφων, τῶν γιόγκι καὶ τῶν μύθων», ὅπως μᾶς
λέει, μαζὶ μὲ τὸν Ζᾶν-Νοὲλ Ντερβέν, τὸν πρῶτο σύζυγό της. Τότε ἦταν ποὺ μεταμορφώθηκε
ἀπὸ Σεϊτανίδου σὲ Shantala[7].
Στὴ συνέχεια, γιὰ 2 χρόνια, στό Γκαμπὸν τῆς Ἀφρικῆς, στὴ σαμανιστικὴ κοινότητα «Μοmbwiri» τῆς
φυλῆς Mitsogo, ἐρεύνησε τὶς «θεραπεῖες
ὁμάδας», «τὴν ἀρχέγονη αὐτὴ μορφὴ
ἴασης», καὶ παραφράζοντάς το αὐτό, διαβάζουμε: «δέχθηκε μυήσεις ἀπὸ ἀφρικανοὺς μάγους». Ἐκεῖ ἀνακάλυψε πὼς ὁ Μπάρατα Νάτυαμ, ὅπως καὶ πολλοὶ ἀρχαῖοι χοροί, δὲν
εἶναι ἁπλὰ «ἡ ἐνατένιση τοῦ κόσμου σὲ
κατάσταση χάρητος» ἀλλὰ δημιουργεῖ μιὰ
ἰσχυρὴ μορφὴ ἐνέργειας, τόση ὥστε νὰ
φέρει θεατὲς σὲ ὑπνωτικὴ ἔκσταση, τόση ὥστε
νὰ κάνει τὴν ἴδια νὰ μπορεῖ νὰ χορέψει, σὰν τοὺς ἀναστενάρηδες, πάνω σε
ἀναμμένα κάρβουνα χωρὶς νὰ πληγωθεῖ[8].
Λέει ἡ ἴδια: «Οἱ τελετουργικὲς μορφὲς τέχνης τῆς Ἰνδίας καὶ τῆς Ἀφρικῆς δὲν εἶναι στὴν
οὐσία μορφὲς τέχνης. Εἶναι τρόποι ἀπεμπλοκῆς ὅλων των ἐντάσεων
καὶ τῶν ἐνεργειῶν ποὺ εἶναι μπλοκαρισμένες μέσα μας. Εἶναι ἔκφραση διαφορετικῶν πλευρῶν τοῦ ἀνθρώπου,
μὲ στόχο τὴν ἀνεύρεση τῆς οὐσίας, τοῦ πυρήνα», ὅπου ἐδῶ ἐντοπίζουμε γιὰ
μιὰ ἀκόμη φορά τὴν νεοεποχίτικη θεωρία
τῆς «μπλοκαρισμένης ἐνέργειας».
Τὸ «Πολιτιστικὸ Κέντρο Μάντιραμ»
ἱδρύθηκε τὸ 1986 -μὲ τὴν ἐπιστροφὴ τῆς Λήδα Shantala στὴν Ἑλλάδα- ὅπου ἐπὶ 16
χρόνια δίδασκε Γιόγκα, διαλογισμό,
Μπάρατα Νάτυαμ κι ἀκόμη, ἐμψυχώνοντας
ὁμάδες «ἐπικοινωνίας καὶ θεραπείας μέσω τῆς τέχνης», «Χοροθεραπείας» καὶ ἄλλες
ὁλιστικές, ἐνεργειακές, νεοεποχίτικες πρακτικές.
Τὸ 1995 τὸ «Πολιτιστικό» της Κέντρο καταχωρήθηκε μὲ αὔξοντα ἀριθμὸ 194 στὸν κατάλογο τῶν 422 ὀργανώσεων, ποὺ
εἶναι ἀσυμβίβαστες μὲ τὴν Ὀρθόδοξη
Χριστιανικὴ πίστη, κατάλογο ποὺ συνέταξε ἡ Ζ΄ Πανορθόδοξη Συνδιάσκεψη Ἐντεταλμένων
Ἱερῶν Μητροπόλεων γιὰ θέματα αἱρέσεων καὶ παραθρησκείας, στὴν Ἁλίαρτο τῆς
Βιωτίας· ἡ Συνδιάσκεψη αὐτὴ πραγματοποιεῖται ἐτησίως μὲ ἐντολὴ τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας.
Ἡ δραστηριότητα τῆς Λήδα Shantala,
ἔχοντας τὴν κάλυψη τῆς Πρεσβείας τῶν Ἰνδιῶν καὶ μεγάλου μέρους τοῦ
καλλιτεχνικοῦ κόσμου στὴ χώρα μας, συνεχίστηκε καὶ τὸ 2003 δημιούργησε -καὶ μὲ
ἐπιχορηγήσεις τοῦ ΥΠ.ΠΟ. κι ἄλλων φορέων-[9]
τὸ Shantom, Πολυχῶρο στὸ Χαλάνδρι, ὅπου μέχρι σήμερα κάνει μαθήματα καὶ σεμινάρια ἰνδικοῦ χοροῦ, γιόγκα, διαλογισμοῦ,
πολεμικῶν τεχνῶν, ἐναλλακτικῶν θεραπειῶν κ.ἄ.
Σήμερα ἡ «μικρὴ» Λήδα εἶναι 67 χρονῶν· ὅμως 67 χρόνια δὲν εἶναι
πολλὰ μπροστὰ στὴν αἰωνιότητα ἀκόμη κι ἂν κάποιος ἔχει ζήσει μιὰ ζωὴ γεμάτη
«περιπέτεια», σὲ ἐπαφὴ μὲ «ξένες θεότητες»,
πίσω ἀπὸ τὴν αὐταπάτη τῆς «τέχνης» καὶ τῆς «αὐτογνωσίας», σ' ἕναν λαβύρινθο ἀπὸ
τὸ τίποτα στὸ πουθενά...
Εἶναι δὲ χαρακτηριστικὴ ἡ βιωτή της, γιὰ τὸ ποῦ μποροῦν νὰ ὁδηγήσουν τὸν ἄνθρωπο τὸ παράδειγμα τῆς οἰκογένειας
καὶ τοῦ περιβάλλοντος καὶ εἶναι ἐνδεικτικὸς ὁ ὑπαρξιακὸς προσανατολισμὸς ὄχι
μόνον τοῦ θεοσοφιστῆ θείου, ἀλλὰ καὶ ἄλλων μελῶν τῆς οἰκογένειάς της. Εἶναι
ἐμφανὲς ὅτι ἡ οἰκογένειά της βίωνε μὲν μιὰ ζεστή, ἀγαπητικῆ σχέση μεταξύ τῶν
μελῶν, ὅμως μόνο κατὰ τὰ κοσμικὰ μέτρα, κάτι ποὺ δὲν τὴν στήριξε ὑπαρξιακὰ μὲ
ὑγιῆ τρόπο.
Εἶναι χαρακτηριστικὴ ἐπίσης ἡ ἀνάρτηση στὸ ἱστολόγιό της, ὅπου
ἀναγγέλλει τὸν θάνατο τῆς μητέρας της κι ὅπου ἀναφέρει[10]: «Σήμερα στὶς 7 τὸ ἀπόγευμα ἡ μεγάλη ἠθοποιὸς
καὶ φιλόσοφος Σμάρω Στεφανίδου ὁλοκλήρωσε τὴν ὑπέροχη ζωή της μὲ ἕνα ἡλιόλουστο φινάλε... Παραδίδω τὸ
χέρι της στοὺς μεγάλους ἠθοποιοὺς ποὺ προηγήθηκαν: Ἄς τῆς εὐχηθοῦμε ἄλλες τόσες ἐπιτυχίες στὸ "ἄλλο"
ἐπίπεδο συνειδητότητας».
Ἄς εὐχηθοῦμε κι ἐμεῖς, τὸ πονεμένο καὶ τραυματισμένο παιδί, ποὺ
ἐξελίχθηκε σὲ μιὰ πολύφερνη καὶ καταξιωμένη κοσμικὰ προσωπικότητα, ποὺ ὅμως
παρασέρνει πίσω της πολλοὺς ἀνθρώπους, νὰ καταλάβει ποῦ βρίσκεται καὶ πόσο ὁ
Κύριος περιμένει τὴν ἐπιστροφή της.
Πολλοὶ ἀπὸ ἐμᾶς «πήραμε τὴ ζωὴ μας λάθος», ὅμως ὁ Κύριος ποτὲ δὲν
μᾶς ἐγκατέλειψε· μᾶς ἔδωσε τὴν εὐκαιρία καὶ ἐπιστρέψαμε στὴ «μία Ποίμνη,
στὸν ἕνα Ποιμένα».
Ὀλοκληρώνοντας τόν σχολιασμό θά θέλαμε νά ὑπογραμμίσουμε ὅτι
δέν στοχεύουμε στήν προσβολή ἤ στήν ἀπομείωση τῆς τιμῆς καί τῆς ὑπολήψεως τῆς
συμπαθοῦν Λήδας, τῶν ἀνθρώπων τοῦ περιβάλλοντός της ἤ τῆς οἰκογένειάς της. Θά θέλαμε
ὅμως νά προστατεύσουμε τό κοινό, ἀπό τό ψυχοφθόρο δηλητήριο τῆς παραθρησκείας,
δηλώνοντας ὅτι ὁ ἄνθρωπος δέν βοηθᾶται «νά
γνωρίσει τόν Θεό καί τόν ἑαυτό του» μέ τίς πρακτικές τοῦ ἀποκρυφισμοῦ
καί τῆς Νέας Ἐποχῆς. Βοηθᾶται καί σώζεται μόνο μέσα στή μία ποίμνη, τήν ἐν
Χριστῷ Ἰησοῦ, τήν Ἐκκλησία.
[1]
Ἀπό τά ἱστολόγια τοῦ ὁποίου προέρχονται ὅλες οἱ πληροφορίες.
[3]
Στό ἴδιο.
[4]
Στό ἴδιο.
[6]
Ψυχοτεχνικές ἐφαρμοζόμενες σήμερα στά πλαίσια τῆς Νέας Ἐποχῆς.
[9]
https://www.shantom.gr/lida-shantala
(Ἐπιδοτήσεις καί τιμητικές διακρίσεις).