Υπάρχουν φορές που ΔΕΝ πρέπει να κάνω ελεημοσύνη;

Υπάρχουν φορές που ΔΕΝ πρέπει να κάνω ελεημοσύνη;

Ασφαλώς δεν αμφισβητείται η ανάγκη να είμαστε ελεήμονες σε όσους έχουν ανάγκη. Η Αγία Γραφή πολλές φορές μιλάει για το θέμα αυτό και οι Πατέρες της Εκκλησίας το αναλύουν δια πολλών. Ο προβληματισμός μας βρίσκεται στο εάν σε καθένα που ζητάει πρέπει να δίνουμε.

Η Αγία Γραφή και οι Πατέρες διδάσκουν να ανταποκρινόμαστε σε υπάρχουσες ανάγκες. Επομένως υποχρέωσή μας είναι να εξετάζουμε σε ποιους δίνουμε. Όχι ασφαλώς με κριτήρια φυλετικά ή συγγενικά ή ακόμη και ηθικά αλλά με βάση τις πραγματικές ανάγκες. Τώρα θα μου πεις πώς μπορώ να ξέρω αν κάποιος που ζητάει έχει πράγματι ανάγκη ή θα χρησιμοποιήσει τα χρήματα που θα δώσω κακώς;

Στό βιβλίο Σοφ. Σειράχ ιβ,1 «ἐάν εὖποιῇς, γνῶθι τίνι ποιεῖς» (εάν ευεργετείς, γνώριζε σε ποιον κάνεις την ευεργεσία). Μερικοί εκκλησιαστικοί πατέρες μας συμβουλεύουν να εμπιστευόμαστε εκείνους που είναι έμπειροι για να μας πουν πού θα δώσουμε την ελεημοσύνη μας, δηλαδή να ρωτούμε ανθρώπους που είναι πιο έμπειροι από εμάς.

Ο άγ. Βασίλειος ο Μέγας λέει: «ἐπιστημόνως καί οἰκονομικῶς ταῖς χρείαις ἑκάστου τήν διανομήν τῶν ἀναγκαίων γίνεσθαι δεῖ». Διότι  μερικές φορές η χορηγία μπορεί να γίνει αφορμή «εἰς κακίαν», δηλαδή σε κάτι που δεν ωφελεί την ψυχή ή το σώμα του ανθρώπου (π.χ. δίνουμε ελεημοσύνη σε κάποιον στο δρόμο που μπορεί να θέλει με όσα μαζέψει να πάρει τσιγάρα, να παίξει σε τυχερά παιχνίδια ή ν’ αγοράσει ναρκωτικά). Ή σε άλλες περιπτώσεις χρειάζεται προσοχή  διότι κάποιοι επαναπαύονται στο να ζητούν ή απλά έχουν συνηθίσει να ζητούν. Γι’ αυτό σε τέτοιες περιπτώσεις κάποιοι προτιμούν να μην δώσουν. Ωστόσο δεν είναι και κακό να δίνουμε έστω και σε αυτές τις περιπτώσεις κάτι λίγο για να βοηθούμε και τον άλλον και να έχουμε ήσυχη τη συνείδησή μας.

Και ο αγ. Ιωάννης Κροστάνδης προσθέτει: «Είναι πολὺ καλύτερα ν’ ανοίξει κανεὶς το χέρι του σε κάποιον ανάξιο, παρά να στερήσει την ελεημοσύνη του απὸ εκείνον που την έχει ανάγκη, απὸ φόβο να μην απατηθείς». Όλοι οι συνάνθρωποί μας έχουν δικαίωμα και μερίδιο στη συμπάθειά μας. Κοιτάζουν με προσμονή τα χέρια μας, όπως κοιτάζουμε όλοι μας τα χέρια του Θεού όταν ζητάμε κάτι. Είναι πολύ καλύτερα ν’ ανοίξουμε το χέρι μας σε κάποιον ανάξιο, παρά να στερήσουμε την ελεημοσύνη από εκείνον που την έχει ανάγκη, από φόβο να μην απατηθούμε. Κι όταν  δίνουμε, να μην έχουμε τύψεις αν έπρεπε να δώσουμε, αλλά να παρακαλούμε τον Δίκαιο Θεό να φωτίσει στο πως θα χρησιμοποιηθούν όσα δώσουμε. Τα υλικά και πνευματικά αγαθά που έχουμε είναι δώρα του Θεού! Δική του περιουσία είναι όλα… Εμείς απλώς διαχειριζόμαστε τα αγαθά Του.

Με λίγα λόγια, η ελεημοσύνη μας:

Να γίνεται με τη συναίσθηση όλα προέρχονται από τον Θεό.

Με ευχάριστη διάθεση

Με ταπείνωση, χωρίς διάθεση επιδείξεως.

Με διάκριση και σεβασμό απέναντι στην προσωπικότητα του άλλου. Χωρίς να προσβάλλουμε, να εκθέτουμε, να δυσκολεύουμε.

Χωρίς διακρίσεις.

Ας έχουμε λοιπόν τη διάθεση να είμαστε ελεήμονες και «ιλαροί δότες» και ας παρακαλούμε τον Θεό να μας φωτίζει κάθε φορά τι πρέπει να κάνουμε!

 agonistes