Η νηστεία ως μέσο της πνευματικής ζωής σημαίνει την θέληση του ανθρώπου να
επιδείξει εγκράτεια, όχι μόνον στις τροφές, αλλά κυρίως εγκράτεια ως προς τα
πάθη. Η νηστεία σκοπόν έχει να ξεριζώσει την ρίζα των παθών, τους πονηρούς και
εμπαθείς λογισμούς, αυτούς που ο διάβολος εμβάλλει στην καρδιά. Ακόμη και καλοί
λογισμοί μπορεί να καταλήξουν σε πάθη. Η καρδιά που ανοίγεται στον Θεό οφείλει
να επιδιώκει αυτό που οι νηπτικοί Πατέρες ονομάζουν «απροσπάθεια», δηλ.
μη προσκόλληση στα πάθη (α-προς-παθεια). Τότε θα κυριαρχήσουν οι καλοί και
ειρηνικοί λογισμοί που χαρίζουν στην καρδιά γαλήνη. «Πρέπει να προσφέρουμε
κάθε καλό λογισμό που εγείρεται μέσα σας, αμέσως μόλις παρουσιάζεται, στον
Χριστό ως θυσία» (Μάρκος ο Ασκητής).