Σε όλες σχεδόν τις ακολουθίες όπως Εσπερινοί, Όρθροι, Θείες Λειτουργίες, Παρακλήσεις, Αγιασμούς κτλ, ακούμε συχνά την προτροπή του ιερέα προς όλους μας «τας κεφαλάς ημών τω κυρίω κλίνομεν».
Πρόκειται για μια πρόσκληση για κλίση της κεφαλής μας, μια και ο ιερέας ετοιμάζεται να απευθυνθεί στο Θεό πιο ικετευτικά και έντονα.
Η κλίση της κεφαλής, δυστυχώς δεν τηρείται από τους περισσοτέρους από μας, ίσως λόγω άγνοιας, αδιαφορίας ή και «άλλης» δυσκολίας.
Τι να σημαίνει άραγε η κίνηση αυτή και γιατί ο ιερέας να μας καλεί τόσο χαρακτηριστικά;
Η απάντηση αφορά την όλη θεολογία περί της ιερότητας του σώματος.
Το σώμα για την Εκκλησία δεν είναι κάτι ασήμαντο ή κατώτερο της ψυχής, αλλά αγιάζεται μαζί με όλο τον άνθρωπο. Ο Χριστός ο ίδιος αναστήθηκε με το σώμα Του. Προσκυνούμε τα λείψανα, δηλ. τα σώματα των Αγίων μας. Από το άναμμα του κεριού με την είσοδό μας στο Ναό, μέχρι την προσκύνηση των εικόνων και την οσμή του θυμιάματος, ο πιστός λαμβάνει σωματικά την ιερότητα του χώρου στον οποίο βρίσκεται και κινεί την προσοχή του σε προσευχή. Η ορθοστασία και το σημείο του σταυρού αποτελούν μικρά παραδείγματα προσευχής του σώματος. Ακόμα περισσότερο, οι ίδιες οι ακολουθίες, όπως ο Αγιασμός, το Ευχέλαιο, και πάνω από όλα η Θεία Κοινωνία (Σώμα και Αίμα Χριστού), προσφέρουν τη χάρη του Αγίου Πνεύματος και στο σώμα μας.
Δεν μπορώ να λησμονήσω, τον μοναχό Κυπριανό Σταυροβουνιώτη, όταν εγώ μαθητής ακόμα τον έβλεπα μέσα στο ιερό της Εκκλησίας μας να κάνει αμέτρητες φορές το σταυρό του με μικρή μετάνοια και να επαναλαμβάνει κάθε φορά την μονολόγιστη ευχή «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με τον αμαρτωλό». Προσευχόταν όλος. Για την Εκκλησία, ο άνθρωπος είναι μια ενιαία ψυχοσωματική προσωπικότητα. Ψυχή σώμα αλληλοβοηθούνται, συν-αγωνίζονται, συν-ασκούνται, συμπροσεύχονται και τέλος Θεού συνουργούντος συν-σώζονται και συν-ανασταίνονται.
«Τας κεφαλάς ημών των Κυρίω κλίνομεν» λοιπόν, διότι βοηθά την ψυχή να ταπεινωθεί, να συγκεντρωθεί, να κατανυγεί. Ας μην μας βρίσκει επιτέλους αυτή η προτροπή του ιερέα απαθείς, αδιάφορους ή ακόμα και είρωνες.
Κλίση της κεφαλής σημαίνει, συμμετοχή του σώματος στην προσευχή, βεβαίωση στην πίστη της Εκκλησίας μας για την ιερότητα του σώματος, μετοχή όλου του εαυτού μας στην ευλογία και αγιασμό των Μυστηρίων της Εκκλησίας, σημαίνει μίμηση του Τελώνη κατά την προσευχή του στο Ναό. Βοηθείστε το σώμα να βοηθήσει την ψυχή μας και μαζί τον εαυτό μας να σωθεί.
Γ. Κυπριανού