Οικογένεια και πίστη.
Όλοι αγαπάμε την οικογένειά μας. Είναι ένα από τα άγια δώρα που μας
έδωσε ο Κύριος. Τα παιδιά κάνουν ασφαλώς υπακοή στους γονείς συνάμα με
την αγάπη που τους τρέφουν. Τι γίνεται όμως όταν οι γονείς δεν έχουν
άμεση σχέση με την εκκλησία, την αποφεύγουν ή ακόμα-ακόμα -Θεός φυλάξοι –
δεν πιστεύουν στον Κύριο και θεωρούν «υπερβολή» τις εκάστοτε επιλογές
του χριστιανού, όπως να πηγαίνει κάθε Κυριακή στην εκκλησία, να
νηστεύει, να απέχει από νυχτερινές εξόδους κ.ο.κ.; Στην ενδεχόμενη
παρότρυνσή τους για να μιμηθεί το παιδί τη συμπεριφορά αυτή και εφόσον
πρέπει να τους υπακούει, τι στάση μπορεί να κρατά;
agonistesΤη στάση που πρέπει να έχουν τα παιδιά απέναντι στους γονείς τους παρουσιάζει με σαφήνεια ο απόστολος Παύλος στην προς Εφεσίους επιστολή: “Τα παιδιά να υπακούτε τους γονείς σας σύμφωνα με το θέλημα του Κυρίου. Διότι αυτό είναι δίκαιο. Τίμα τον πατέρα σου και τη μητέρα σου. Η εντολή αυτή είναι η πρώτη στο δεκάλογο που συνοδεύεται με υπόσχεση ανταμοιβής. Διότι στη συνέχεια λέει η Αγία Γραφή: για να βρεις καλό, να ευτυχήσεις και να ζήσεις πολλά χρόνια στη γη” (στ΄ 1-4).Ο απόστολος Παύλος στη επιστολή αυτή μιλάει στους πρώτους Χριστιανούς ανάμεσα στους οποίους υπήρχαν και νέοι με γονείς ειδωλολάτρες. Αν παρατηρήσουμε προσεκτικά θα διαπιστώσουμε ότι δεν κάνει λόγο για “άνευ όρων” υπακοή αλλά για υπακοή “εν Κυρίω”! Υπακοή δηλαδή σύμφωνη με το θέλημα του Κυρίου και στο σημείο αυτό μας υπενθυμίζει την πέμπτη κατά σειρά θεϊκή εντολή του δεκαλόγου “τίμα τον πατέρα σου και τη μητέρα σου…”.Σε περίπτωση όμως που το θέλημα των γονέων εναντιώνεται στο θέλημα του Θεού, στην τήρηση του Ευαγγελίου και στη συνείδηση ενός Χριστιανού τότε ισχύουν οι λόγοι της Αγίας Γραφής “Ὁ φιλῶν πατέρα ἢ μητέρα ὑπὲρ ἐμὲ οὐκ ἔστι μου ἄξιος (Ματθ. ι 37)” και “πειθαρχεῖν δεῖ Θεῷ μᾶλλον ἤ ἀνθρώποις (Πράξ. ε΄29)”. Σε θέματα συνειδήσεως, ηθικής και πίστεως δε χωρούν συμβιβασμοί και υποχωρήσεις! “Εδραίοι γίνεσθε αμετακίνητοι (Α Κορ. ιε στ 58)”!Αυτό όμως δε σημαίνει πως χάνει την αξία της η εντολή της τιμής προς τους γονείς! Έχουμε το δικαίωμα να μην υπακούσουμε σε εντολές των γονιών μας που είναι αντίθετες με τις εντολές του Θεού, δεν έχουμε όμως το δικαίωμα να υποτιμήσουμε, να περιφρονήσουμε ή να ειρωνευτούμε τους γονείς μας. Η επιμονή μας στην τήρηση του Ευαγγελίου γίνεται αφενός από αγάπη στο Θεό, Δημιουργό και Σωτήρα μας και αφετέρου από αγάπη και προς τους γονείς μας, προκειμένου να γευτούν και οι ίδιοι το θησαυρό που έχουμε και εμείς γευτεί μέσα στην Εκκλησία.Σε περίπτωση που ο γονιός ζητάει κάτι αντίθετο με τη συνείδησή μας ας προσευχηθούμε σύντομα μέσα μας ώστε με το φωτισμό του Θεού να μπορέσουμε να χειριστούμε με διάκριση τη λεπτή αυτή και δύσκολη θέση. Μήπως μπορούμε να αντιπροτείνουμε μια άλλη λύση που να ικανοποιεί το αίτημα του γονιού μας χωρίς να αντικρούει σε κάποια εντολή του Θεού; Ας αποφύγουμε όσο είναι δυνατό τη ρήξη και τη σύγκρουση αν μπορούμε να παραμείνουμε με κάποιο τρόπο σταθεροί στα θέματα της πίστης και του ορθόδοξου ήθους. Σε περίπτωση όμως που αυτό δεν είναι εφικτό τότε ας πούμε με ειλικρίνεια, απλότητα και σταθερότητα “συγνώμη αλλά αυτό που μου ζητάς δεν μπορώ να το κάνω. Λυπάμαι αλλά είναι αντίθετο στη συνείδησή μου!”Ποιος γονιός δε θα εκτιμήσει βαθιά μέσα του αυτό το ήθος και φρόνημα του παιδιού του ακόμη και αν αυτό γίνεται σε κάτι με το οποίο δε συμφωνεί ο ίδιος!Θα μπορούσαμε ίσως σε δεύτερο χρόνο με περισσότερη ψυχραιμία και σε κατάλληλη περίσταση να απαντήσουμε και εμείς με διάκριση με τα δικά μας επιχειρήματα. Κυρίως όμως και σε κάθε περίσταση πρέπει να μιλάει το παράδειγμά μας. Θα έρθει στιγμή που και οι επιφυλακτικοί γονείς βιώνοντας καθημερινά το τι είναι ο Χριστός και η Εκκλησία μέσα από τη ζωή των αγωνιζόμενων παιδιών τους θα αφήσουν κατά μέρος τις επιφυλάξεις τους και θα αναζητήσουν και αυτοί τη μόνη “Οδό και Αλήθεια και Ζωή” (Ιω. ιδ΄ 6)!Στο σημείο αυτό, ας αναλογιστούμε πρώτον πως στην εποχή μας υπάρχει πολλή παραπληροφόρηση για τα θέματα της πίστεως, για το τι είναι Εκκλησία και το τι διδάσκει το Ευαγγέλιο. Ως αποτέλεσμα συμβαίνει κάποιοι γονείς να αποκτούν λανθασμένη εικόνα της Εκκλησίας και προσπαθούν να προστατέψουν τα παιδιά τους από αυτό που νομίζουν επικίνδυνο ή επιβλαβές λόγω της παραπληροφόρησης.Δεύτερον, δεν είναι λίγες οι φορές που βλέποντας οι γονείς το παιδί τους να κινείται αντίθετα σε αυτό που κάνουν οι πολλοί, ανησυχούν για το αν και κατά πόσο το παιδί τους θα μπορέσει να ενταχθεί ομαλά στην κοινωνία. Αγωνιούν μήπως ο γνήσιος εκκλησιαστικός τρόπος ζωής οδηγήσει τα παιδιά τους στην απομόνωση και θέλουν να τα προστατεύσουν από ένα τέτοιο ενδεχόμενο ξεχνώντας ίσως, προς στιγμήν, ότι ο χριστιανικός βίος είναι ο μόνος που οδηγεί σε πραγματική κοινωνία με το Θεό και τους ανθρώπους.Τρίτον, υπάρχει το πιθανό ενδεχόμενο οι γονείς στην πραγματικότητα να μην εναντιώνονται στην πίστη των παιδιών τους αλλά στον τρόπο που αυτή η πίστη εκφράζεται, πιθανόν με μια δόση υπερβολικού εφηβικού ζήλου.Ας μην είμαστε λοιπόν βιαστικοί στο να παρεξηγήσουμε και να απορρίψουμε μέσα μας ως πρόσωπα τους γονείς μας ακόμη και στην περίπτωση που θεωρούμε ότι αντιδρούν στην πίστη μας! Κατά κανόνα ό,τι μας λένε το κάνουν με καλή διάθεση, από αγάπη και σύμφωνα με αυτό που εκείνοι θεωρούν ως το καλύτερο για εμάς ακόμη και αν ως άνθρωποι συμβαίνει να κάνουν λάθος.
Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις πολύ θα βοηθήσει η τακτική επικοινωνία του νέου με τον πνευματικό του πατέρα ο οποίος θα μπορέσει με διάκριση να τον καθοδηγήσει προκειμένου να χειριστεί ο νέος με λεπτότητα την αντίδραση που συναντάει στην οικογένειά του.Με αυτές τις προϋποθέσεις η καλοπροαίρετη και με αγάπη επιφύλαξη των γονέων απέναντι στην εκκλησιαστική ζωή των παιδιών τους δε θα αποτελέσει εμπόδιο για τους πνευματικά αγωνιζόμενους νέους, αλλά αντίθετα αφορμή για εντονότερο, πιο συνειδητό και πιο ελεύθερο πνευματικό αγώνα, για πιο γνήσια πνευματική ζωή, για πιο σταθερό και πιο ώριμο ορθόδοξο φρόνημα. Ο Θεός ο οποίος βλέπει την καλή διάθεση των γονέων και των παιδιών θα σκεπάσει με τη Χάρη Του γονείς και παιδιά ώστε οι μεν νέοι να εδραιώνονται στην πίστη περισσότερο, οι δε γονείς να ανακαλύπτουν την παρουσία Του σιωπηλά, αργά και σταθερά μέσα από τη ζωή των παιδιών τους.