Σκοτάδι εἶναι τό κακό. Θάνατος εἶναι. Νύχτα εἶναι. Μιά κατάσταση τόσο κακή, πού μᾶς κάνει καί δέν βλέπουμε, ἐκεῖνα πού θά ἔπρεπε νά τά βλέπαμε καί δέν κάνουμε τίποτε ἀπό ἐκεῖνα, πού ἦταν τό πιό καλό γιά μᾶς νά τά κάναμε!
Οἱ πεθαμένοι παίρνουν ἄσχημη ὄψη· δυσάρεστη σέ μᾶς· καί γρήγορα βρωμᾶνε.
Τό ἴδιο καί οἱ ψυχές ἐκείνων πού ζοῦν βουτηγμένοι στό κακό. Εἶναι γεμᾶτες βρώμα καί δυσωδία.
Κλειστά τά μάτια. Σφιγμένα τά χείλη. Ἀκίνητοι καί ἄσειστοι, κολλημένοι στό κακό! Ὑπάρχει καί κάτι ἀκόμη χειρότερο.
Γιατί; Γιατί αὐτοί εἶναι, τοὐλάχιστον, καί γιά τά δύο (σῶμα καί ψυχή) νεκροί καί πεθαμένοι. Ἐνῶ κάτι ἄλλοι πού ζοῦν σωματικά, εἶναι γιά τήν ἀρετή καί τό καλό, ἐντελῶς ἀναίσθητοι, ἐντελῶς πεθαμένοι, γεμᾶτοι ζωντάνια στό νά κάνουν τό κακό!...
Καί πάρε παράδειγμα:
Χτύπα πεθαμένο! Δέν αἰσθάνεται τίποτε. Καί δέν ἀντιδρᾶ καθόλου! Καί ὅπως ἕνα ξύλο ἅμα πάρει φωτιά «καίει», ἔτσι καί ἡ ψυχή πού ἔχασε τήν ζωή, «καίει», ἁπλά καίει. Χωρίς νά μπορεῖ νά ἀντιδράσει στήν φωτιά πού τήν καίει! Καί ὅσο καί ἄν τήν χτυπᾶς ἤ τήν τρυπᾶς, τίποτε δέν καταλαβαίνει, τίποτε δέν τῆς προκαλεῖ πόνο! Καί δέν πέφτει καθόλου ἔξω, αὐτός πού θά εἰπεῖ, ὅτι ὁ ὑποδουλωμένος στό κακό, μπορεῖ νά συγκριθῆ μόνο μέ τρελλό ἤ μεθυσμένο!
Ὅλα αὐτά τά ἔχει τό κακό, ἡ ἁμαρτία. Καί εἶναι ἀπό ὅλα αὐτά κάτι χειρότερο.Ο τρελός σε ότι κι αν κάμει βρίσκει κατανόηση· γιατί την κακή του κατάσταση δεν την διάλεξε. Δεν είναι προαιρέσεως το νόσημά του, αλλά φύσεως. Από άλλη αιτία του ήρθε.
Αντίθετα, εκείνος που ζει με το κακό και την αμαρτία, πως να βρει κατανόηση; Πως να του δείξει κανείς συμπόνια;Από που μας ξεφύτρωσε το κακό;
Πως κατάντησαν τόσοι άνθρωποι στο κακό;
Από που; Με ερωτάς; Πες το μου συ… Από που μας ξεφύτρωσαν τόσες ψυχικές αρρώστιες; Από που έρχεται η φρενοβλάβεια; Από που η αναισθησία; Όχι από την χαλάρωση του πνευματικού μας αγώνα;
Και αν ακόμη και τα σωματικά μας νοσήματα ξεκινάνε από δικά μας λάθη, από δική μας κακή διάθεση και κακή επιλογή, πόσο πιο πολύ σε κακή μας προαίρεση και επιλογή, οφείλονται τα ψυχικά και πνευματικά μας αρρωστήματα;
Πως μας κόλλησε η μέθη; Όχι επειδή δεν φροντίσαμε να συγκρατήσουμε τις ορέξεις μας; Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με όλα τα ψυχικά μας πάθη-αρρωστήματα. Αρχίζουν. Εμείς δεν φροντίζομε να τα χαλιναγωγήσουμε, να τα κόψουμε, και μετά ριζώνουν και γίνονται τόσο δυνατά, που η δύναμη η δική μας δεν αρκεί πια να τα ξεριζώσει.
Γι αυτό, αδελφοί μου, σας παρακαλώ, όσο είσθε ακόμα καλά, μη διστάζετε να αναλάβετε κάθε κόπο, προκειμένου να καταντήσετε να σας πιάσει η πνευματική νύστα, που κάνει τον κάθε άνθρωπο να χάνει κάθε όρεξη για ζωή πνευματική· για αγώνα, ανάμεσα στο καλό και στο κακό.
Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου
Εις την Α’ προς Θεσσαλονικείς, Ομιλία θ’, γ’